تماس
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
تماس
تماس: برخورد و ملاقات جسمی با جسمی دیگر.
از آن در بابهای طهارت، نکاح، طلاق و ظهار سخن گفته شده است.
طهارت: بنابر مشهور در صورت تماس لباس یا بدن با سگ، خوک یا کافر خشک و یا موش خیس، پاشیدن آب بر محل تماس لباس یا بدن، مستحب است1) ر آب پاشی (. در صورت تماس بدن کسی با میّت پس از سرد شدن جنازه و پیش از غسل، غسل مسّ میّت بر او واجب میشود2) ر مسّ میّت (.
در تیمّم، هنگام زدن دستها بر خاک، تماس تمام کف دست با خاک لازم است. 3 بنابر مشهور - بلکه ادعای اجماع شده - تماس بدون طهارت) وضو یا غسل (با نوشته قرآن حرام است و بنابر قول منسوب به مشهور، اسم جلاله) اللَّه (و دیگر اسمهای مختص به خداوند متعال و نیز اسامی انبیا و امامان علیهم السّلام و حضرت فاطمه علیها السّلام در حکم یادشده ملحق به نوشته قرآن است. 4 برای
629
جنب و حائض تماس با غیر نوشتههای قرآن - از قبیل جلد، حاشیه و بین خطوط آن - کراهت دارد. 5
نکاح: مسّ بدن نامحرم در غیر موارد ضرور مانند معالجه و نجات جان، حرام است. 6
طلاق: با مسّ زن مطلّقه به طلاق رجعی) ر طلاق رجعی (توسط شوهر در صورتی که به قصد رجوع و با شهوت باشد، رجوع تحقق مییابد. در تحقق آن بدون قصد رجوع، اختلاف است. 7
ظهار: در اینکه ظهار کننده میتواند همسر ظهار شده خود را با شهوت، مس و لمس کند یا نه اختلاف است8) ر ظهار (.
) ر لمس (
1. جواهر الکلام 202 /6؛ الحدائق الناضرة 2 393 /5. جواهرالکلام 314/2. 4 139. 3 332 /5؛ مستمسک العروة 5 45 /3. جواهر الکلام 72 /3 و 159 /33. 8 181 - 180 /32. 7 100 /29.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 2 : صفحه 628
اصطلاح‌نامه
یادداشت دامنه
برخورد و ملاقات جسمی با جسمی دیگر.
مترادفات
از واژه «تماس» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- تماس آب با نجس، تماس انسان، تماس رطوبت کافر با ظرف، تماس شئ با نجاست باطنی، تماس مواضع سجده با زمین، تماس نجس العین، تماس نجس با محل پاک، مس ( لمس )