عملکردها

احسن‌الحدیث ( قرآن )

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

احسن‌الحدیث ( قرآن ) : یکی از اسامی قرآن کریم

از جمله اسامی و صفات قرآن که در آیه 23 سوره زمر به آن تصریح شده، «احسن‌الحدیث» است: «اللَّهُ نَزَّلَ أَحْسَنَ الْحَدِیثِ کِتَابًا مُّتَشَابِهًا مَّثَانِیَ تَقْشَعِرُّ مِنْهُ جُلُودُ الَّذِینَ یَخْشَوْنَ رَبَّهُمْ…»؛ «خدا زیباترین سخن را (به صورت) کتابی متشابه متضمن وعد و وعید نازل کرده است آنان که از پروردگارشان می‏هراسند پوست بدنشان از آن به لرزه می‏افتد».

«احسن» به معنای بهترین و «حدیث» به معنای تازه و جدید، و نیز به معنای سخن و کلام است. فخر رازی می‌گوید: احسن‌الحدیث بودن قرآن یا از لحاظ «لفظ» است، یا «معنا». از جهت «لفظ» به دو دلیل احسن‌الحدیث خوانده شده است:

1. برخورداری از فصاحت و بلاغت خاص و زیبایی بی‌نظیر؛ 2. نظم در اسلوب و ترکیب جملات.

و از حیث «معنا» به چندین دلیل احسن‌الحدیث است:

1. پاکی قرآن از تناقض‌گویی؛ 2. در بر داشتن اخبار غیبی گذشته و پیش‌بینی از آینده؛ 3. برخورداری از علوم جدید و گوناگون.

طبرسی معتقد است قرآن، کلام خدا است، و کلام خدا را «حدیث» می‌گویند؛ همان گونه که کلام پیامبر (ص) را حدیث می‌نامند. و نیز قرآن کلام جدید است؛ زیرا نسبت به کتاب‌های آسمانی پیامبران دیگر، جدید است و به دلیل نهایت فصاحت و اعجاز، ارائه ادله توحید و عدل، بیان احکام شرع، موعظه و قصه‌های پیامبران و… به آن «احسن‌الحدیث» می‌گویند.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 274
  2. لسان العرب جلد 2 : صفحه 131
  3. التفسیر الکبیر جلد 26 : صفحه 268
  4. مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 8 : صفحه 495
  5. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 179
  6. قرآن شناسی جلد 1 : صفحه 24

اصطلاح‌نامه

اعم

اسامی و صفات قرآن

منابع

  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 179
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 274
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 344
  • التفسیر الکبیر جلد 26 : صفحه 268
  • قرآن شناسی جلد 1 : صفحه 24
  • لسان العرب جلد 2 : صفحه 131
  • لسان العرب جلد 3 : صفحه 57
  • مجمع البیان فی تفسیرالقرآن جلد 8 : صفحه 495