مصاحف
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
مصاحف : مجموعه گردآوری شده قرآن در زمان پیامبر (ص) و صحابه
«مصاحف» جمع «مصحف» (به ضم میم و نیز کسر و فتح آن) به معنای اوراق مکتوبی است که جلد شده باشند. قرآن را به این نام خوانده‌اند؛ چون جامع اوراق نوشته شده است. این واژه از واژه‌های اصیل عربی است و بارها در سخنان رسول اکرم به کار رفته است.
در حوزه علوم قرآنی «مصحف» به مجموعه گردآوری شده قرآن در زمان پیامبر یا پس از آن توسط صحابه گفته می‌شود.
سابقه این گردآوری و نوشتن «مصاحف» به زمان رسول خدا (ص) و دوره نزول قرآن برمی‌گردد. آن‌گونه که در تاریخ آمده است، حمزه عموی پیامبر (ص) که در سال سوم هجری در جنگ احد شهید شد، مصحفی مخصوص خود داشت.
مهم‌ترین گردآورندگان قرآن و صاحبان مصاحف عبارتند از: امام علی (ع) ؛ ابن‌مسعود؛ ابیّ بن کعب؛ مقداد بن اسود؛ معاذ بن جبل؛ ….
این نکته از امتیازات اسلام است که پیروان آن در گردآوری و حفظ کتاب مقدس خویش نهایت اهتمام را مبذول داشته‌اند.
تذکر: 1. داشتن مصحف، به معنای کامل بودن آن نیست؛ به‌ویژه مصحف حمزه عموی پیامبر (ص) که تقریبا هشت سال پیش از پایان نزول قرآن شهید شد.
2. وجود مصاحف متعدد به معنای تعارض و تفاوت مصاحف نیست و اگر اختلافی میان مصاحف بوده، به اختلاف در چگونگی قرائت یا ترتیب سوره‌های قرآن محدود بوده است.
منابع
- حقایق هامة حول القرآن الکریم : صفحه 120
- التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 277
- تاریخ قرآن : صفحه (333-392)
- تاریخ القرآن : صفحه 126
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «مصاحف» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اخص
وابسته
- احراق مصاحف ( علوم قرآنی )، اختلاف مصاحف، اعجام مصاحف، تعداد مصاحف، توحید مصاحف، جمع قرآن، خط مصاحف، خطّاطان مصاحف، سبعة اَحْرُف در مصاحف، کاتبان مصاحف، کتابت مصاحف، مقابله مصاحف
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مصاحف به زیرصفحه مصاحف/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.