عقد ( فقه )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ عقد ( فقه )

◄ تشریک

◄ ضمان بالمعنی الاعم

◄ ضمان عقدی ( فقه )

◄ عطیه ( عام )

◄ عقد اذنی

◄ عقد اشتراکی

◄ عقد امانی ( فقه )

◄ عقد انتفاع

◄ عقد اکراهی

◄ عقد با الفاظ مشترک

◄ عقد بی هوش

◄ عقد تعلیقی

◄ عقد تنجیزی

◄ عقد جایز ( فقه )

◄ عقد حربی

◄ عقد خلاف نذر

◄ عقد دارای آثار تعلیقی

◄ عقد غافل

◄ عقد غیر مالی

◄ عقد غیر نافذ

◄ عقد فاسد ( فقه )

◄ عقد فضولی ( فقه )

◄ عقد قبل از ثبوت تحجیر

◄ عقد لازم ( فقه )

◄ عقد مالی

◄ عقد مباشری

◄ عقد محجور علیه

◄ عقد مرکب

◄ عقد مست

◄ عقد معاوضی ( فقه )

◄ عقد نائم

◄ عقد نافذ ( فقه )

◄ عقد هازل

◄ عقد ولایتی

◄ عقد وکالتی

◄ معاملات بانکی

◄ مغارسه

◄ مکاتبه

توضیح مفهومی

عقود جمع عقد در لغت نقیض حلّ است.

در متون فقهی سه معنا برای عقد گفته شده است

1ـ عقد به معنای عهد

2ـ عقد به معنای پیمان مؤکد

3ـ معامله‏ای که متوقف بر انشاء از دو طرف است که گاهی اوقات از آن تعبیر به معاملات بالمعنی الاخص می‏کنند.

ارکان و عناصر عمومی عقد به شرح ذیل است

1ـ وجود متعاقدین یعنی کسانی که در دو طرف عقد قرار می‏گیرند. بنابراین معامله‏ای را که فقط یک طرف ـ موجب ـ دارد، عقد گفته نمی‏شود. و اگر فقها درباره بعضی از معاملات از حیث عقد یا ایقاع بودن آن اختلاف دارند. نه به خاطر اختلاف در احتیاج عقود به متعاقدین است بلکه به این جهت است که آیا می‏توان برای بعضی از معاملات نظیر جعاله، طرفین عقد را تصور کرد یا نه. آنهایی که برای آن، دو طرف تصور می‏کنند آن را از عقود می‏دانند و کسانی که نتوانستند برای آن، طرف دومی ـ قابل ـ تصور کنند، آن را ایقاع می‏دانند.

2ـ رضایت طرفین عقد، بنابراین اگر یک طرف رضایت بر عقد نداشته‏باشند، چنین معامله‏ای از نظر فقه، عقد نیست.

3ـ قصد ایجاب و قبول، چه با لفظ و چه غیر آن مثل اشاره یا کتابت.

4ـ معلوم بودن عاقد از نظر عاقد دیگر. یعنی عاقد نباید مردد بین دو یا چند نفر باشد پس بایع نمی‏تواند خطاب به دو نفر کرده و بگوید این کالا را به یکی از شما دو نفر فروختم.

5 - مولات عرفی بین ایجاب و قبول.

6ـ قصد نتیجه فعل مذکور در عنصر چهارم، که در فقه به قصد انشاء تعبیر می‏شود. بنابراین ایجاب و قبول مکره و کسی که به شوخی آن را بر زبان جاری می‏کند، کان لم یکن است.

منابع

1. کتاب الطهارة جلد 2 : صفحه 170
2. المبسوط فی فقه الامامیة جلد 1 : صفحه 248
3. جامع المقاصد فی شرح القواعد جلد 1 : صفحه 194
4. مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 13 : صفحه 389
5. صیغ العقود و الایقاعات : صفحه 227
6. الدروس الشرعیة فی فقه الامامیة جلد 3 : صفحه 97
7. تحریرالوسیله جلد 1 : صفحه 586
8. فقه الامام جعفرالصادق جلد 4 : صفحه 294
9. الفقه جلد 74 : صفحه 11
10. جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام جلد 35 : صفحه 191
11. مسالک الافهام الی تنقیح شرائع الاسلام جلد 11 : صفحه 149
12. سلسلة الینابیع الفقهیة جلد 16 : صفحه 168

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «عقد ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

عقود ( فقه )

اعم

معاملات بالمعنی الاخص

اخص

ضمان بالمعنی الاعم، عقد تورق، عقد خلاف نذر، عقد دارای آثار تعلیقی، عقد عهدی، عقد غیابی، عقد فاسد ( فقه )، عقد قبل از ثبوت تحجیر، عقد مرکب، عقود بانکداری اسلامی

به لحاظ تنجیز:

عقد تعلیقی، عقد تنجیزی

به لحاظ قصد:

عقد بی هوش، عقد غافل، عقد مست، عقد نائم، عقد هازل

به لحاظ لزوم وعدم آن:

عقد جایز ( فقه )، عقد لازم ( فقه )

به لحاظ لفظ و فعل:

عقد با الفاظ مشترک

به لحاظ مال:

عقد غیر مالی، عقد مالی

به لحاظ مباشرت و نیابت:

عقد مباشری، عقد وکالتی، عقد ولایتی

به لحاظ متعاقدان:

عقد اشتراکی، عقد اکراهی، عقد حربی، عقد فضولی ( فقه )، عقد محجور علیه

به لحاظ نفوذ عقد:

عقد غیر نافذ، عقد نافذ ( فقه )

به لحاظ نوع عقد:

تشریک، ضمان عقدی ( فقه )، عطیه ( عام )، عقد اذنی، عقد امانی ( فقه )، عقد انتفاع، عقد معاوضی ( فقه )، معاملات بانکی، مغارسه، مکاتبه

وابسته

اباحه عقدی، اتلاف در عقد، اجازه عقد ( فقه )، اجرت عقود، احکام عقود، ارکان عقد، استصناع، اشهاد بر عقود، انحلال عقد، انعقاد عقود، انفساخ، بیمه ضمن عقود، تزلزل عقد، تعلیق عقد ( فقه )، تنجیز عقد، خیار در عقود، دعوی در عقود، رابطه عقد و شرط، رجوع شاهد عقود، شرایط عقود، شرط ضمن عقد ( فقه )، شهادت بر شهادت به عقود، شهادت نابینا به عقود، شهادت و قسم به عقود، صفقه، صلح در عقود، ضمان در عقد، عیب ( فقه )، فسخ عقد ( فقه )، قبض در عقد، قسم بر عقد، متعاقدان، مشروعیت عقود، وکالت در عقد ( فقه )، وکالت عقدی، ولایت بر عقد

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه عقد ( فقه ) به زیرصفحه عقد ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید. == منابع ==index.php?catid=50

• الفقه جلد 74 : صفحه 11
• المغنی و الشرح الکبیرعلی متن المقنع جلد 5 : صفحه 13
• الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 30 : صفحه 198
• تحریرالمجله جلد 2-4 : صفحه 43
• تهذیب الاصول جلد 1 : صفحه 38
• صیغ العقود و الایقاعات : صفحه 227
• فقه الامام جعفرالصادق جلد 4 : صفحه 294
• کتاب المکاسب و البیع جلد 1 : صفحه 81
• مبسوط در ترمینولوژی حقوق جلد 4 : صفحه 2556
• معجم المغنی فی الفقه الحنبلی جلد 2 : صفحه 614
• مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلامة جلد 13 : صفحه 389
• منتقی الاصول جلد 4 : صفحه 417