عملکردها

امید بخش ترین آیه

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۱۷ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۷:۲۸ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها) (۱ نسخه واردشده)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

امید بخش ترین آیه : آیات موجب امیدواری بندگان به رحمت الهی

برخی از دانشمندان علوم قرآنی در بیان فضایل و ویژگی‌های آیات قرآن به ذکر خصوصیاتی مثل آیات متضمن عدل، حکمت، بیم، امید و… و همچنین «ترساننده ترین آیه»، «حزن آور ترین آیه»، «جامع ترین آیه»، «حکیمانه ترین آیه» و… پرداخته‌اند.

مراد از آیات امید، آن دسته از آیاتی است که در آن از رحمت خداوند نسبت به بندگانش سخن رفته است و از این رو موجب امیدواری بندگان گناهکار می‌باشد. از آیات متعددی به عنوان مصداق آیات امید نام برده شده است، اما در مورد این که کدام آیه امیدآورترین آیه می‌باشد اقوال مختلفی نقل شده است که برخی از آنها ذکر می‌شود:

1. زمر، آیه 53: «قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَی أَنفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ»؛ «بگو‌ای بندگان من که بر خویشتن زیاده‏روی روا داشته‏اید از رحمت‏خدا نومید مشوید در حقیقت‏خدا همه گناهان را می‏آمرزد که او خود آمرزنده مهربان است».

2. بقره، آیه 260: «قَالَ أَوَلَمْ تُؤْمِن قَالَ بَلَی»؛ «فرمود: (مگر ایمان نیاورده‏ای‏؟) گفت‏: (چرا، ولی تا دلم آرامش یابد) ».

3. ضحی، آیه 5: «وَلَسَوْفَ یُعْطِیکَ رَبُّکَ فَتَرْضَی»؛ «و بزودی پروردگارت تو را عطا خواهد داد تا خرسند گردی».

4. نساء، آیه 48: «إِنَّ اللّهَ لاَ یَغْفِرُ أَن یُشْرَکَ»؛ «مسلما خدا این را که به او شرک ورزیده شود نمی‏بخشاید».

5. نور، آیه 22: «وَلَا یَأْتَلِ أُوْلُوا الْفَضْلِ مِنکُمْ وَالسَّعَةِ»؛ «و سرمایه‏داران و فراخ‏دولتان شما نباید از دادن (مال)دریغ ورزند».

6. توبه، آیه 102: «وَآخَرُونَ اعْتَرَفُواْ بِذُنُوبِهِمْ خَلَطُواْ عَمَلاً صَالِحًا وَآخَرَ سَیِّئًا»؛ «و دیگرانی هستند که به گناهان خود اعتراف کرده و کار شایسته را با (کاری) دیگر که بد است درآمیخته‏اند».

7. احقاف، آیه 35: «فَهَلْ یُهْلَکُ إِلَّا الْقَوْمُ الْفَاسِقُونَ»؛ «پس آیا جز مردم نافرمان هلاکت‏خواهند یافت».

8. رعد، آیه 6: «وَإِنَّ رَبَّکَ لَذُو مَغْفِرَةٍ لِّلنَّاسِ عَلَی ظُلْمِهِمْ»؛ «و به راستی پروردگار تو نسبت به مردم با وجود ستمشان بخشایشگر است».

9. بلد، آیات 15 و 16: «یَتِیمًا ذَا مَقْرَبَةٍ** أَوْ مِسْکِینًا ذَا مَتْرَبَةٍ»؛ «به یتیمی خویشاوند. یا بینوایی خاک‏نشین».

10. إسراء، آیه 84: «قُلْ کُلٌّ یَعْمَلُ عَلَی شَاکِلَتِهِ»؛ «بگو هر کس بر حسب ساختار (روانی و بدنی) خود عمل می‏کند».

11. سبأ، آیه 17: «وَهَلْ نُجَازِی إِلَّا الْکَفُورَ»؛ «و آیا جز ناسپاس را به مجازات می‏رسانیم».

12. طه، آیه 48: «إِنَّا قَدْ أُوحِیَ إِلَیْنَا أَنَّ الْعَذَابَ عَلَی مَن کَذَّبَ وَتَوَلَّی»؛ «در حقیقت به سوی ما وحی آمده که عذاب بر کسی است که تکذیب کند و روی گرداند».

13. شوری، آیه 30: «وَمَا أَصَابَکُم مِّن مُّصِیبَةٍ فَبِمَا کَسَبَتْ أَیْدِیکُمْ وَیَعْفُو عَن کَثِیرٍ»؛ «و هر (گونه) مصیبتی به شما برسد به سبب دستاورد خود شماست و (خدا) از بسیاری درمی‏گذرد».

14. أنفال، آیه 38: «قُل لِلَّذِینَ کَفَرُواْ إِن یَنتَهُواْ یُغَفَرْ لَهُم مَّا قَدْ سَلَفَ»؛ «به کسانی که کفر ورزیده‏اند بگو اگر بازایستند آنچه گذشته است برایشان آمرزیده می‏شود».

15. بقره، آیه 282 (آیه دَین) : «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا تَدَایَنتُم بِدَیْنٍ إِلَی أَجَلٍ مُّسَمًّی فَاکْتُبُوهُ وَلْیَکْتُب بَّیْنَکُمْ کَاتِبٌ بِالْعَدْلِ»؛ «ای کسانی که ایمان آورده‏اید، هر گاه به وامی تا سررسیدی معین‏، با یکدیگر معامله کردید، آن را بنویسید. و باید نویسنده‏ای (صورت معامله را) بر اساس عدالت‏، میان شما بنویسد».

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (446-448)
  2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه (148 (148-152)
  3. جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 247

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «امید بخش ترین آیه» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

آیات امید، آیات رجاء

اعم

آیات

اخص

آیه 005 ضحی، آیه 006 رعد، آیه 015 بلد، آیه 016 بلد، آیه 017 سبأ، آیه 030 شوری، آیه 031 الرحمن، آیه 035 احقاف، آیه 038 انفال، آیه 048 طه، آیه 053 زمر، آیه 084 اِسراء، آیه 131 آل عمران، آیه 260 بقره، آیه دَین ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه امید بخش ترین آیه به زیرصفحه امید بخش ترین آیه/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • اسباب النزول : صفحه 8، 248
  • الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه (148-152)، (149-153)
  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (446-448)
  • البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 446
  • التمهید فی علوم القرآن جلد 8 : صفحه 150
  • جمال القراء و کمال الاقراء جلد 1 : صفحه 242، 247
  • لباب النقول فی اسباب النزول : صفحه 169
  • مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 342