عملکردها

امارات ( اصول فقه )

از دانشنامه علوم اسلامی

نسخهٔ تاریخ ‏۱۶ مهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۷:۴۸ توسط Hashemi (بحث | مشارکت‌ها) (۱ نسخه واردشده)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

توضیح مفهومی

امارات ( اصول فقه ) : طریق مفید ظنّ نوعی نسبت به حکم واقعی

امارات، جمع اماره و در لغت، به معنای علامت و نشانه است، و در اصطلاح، به معنای طریقی ظنی است که ظن به حکم واقعی را افاده می‌نماید، مانند: خبر واحد. این تعریف، شامل اماره معتبر (مانند: خبر واحد ثقه) و اماره غیر معتبر (مانند: قیاس) می‌گردد، اما کاربرد رایج اماره در کلمات اصولیون در اماره معتبر است و آن به معنای طریقی ظنی است که کاشفیت از واقع دارد و شارع آن را برای کشف حکم واقعی اعتبار نموده است (یعنی مؤدای آن را در حق مکلفی که جهل به حکم واقعی دارد، منجز کرده است) .

توضیح:

از سوی شارع راه هایی برای رفع جهل و تعیین تکلیف واقعی جاهل به واقع مقرر گردیده است که یکی از آنها، امارات ظنی است که به علت این که سبب ایجاد ظن نوعی نسبت به حکم واقعی می‌گردد، دارای کشف ناقص از واقع می‌باشد (بر خلاف قطع که کشف تام دارد) ، و شارع به منظور تسهیل بر بندگان، از روی تعبد، کشف آنها را تام محسوب نموده و احتمال خطای آن از حکم واقعی را نادیده انگاشته است.

بنا براین، امارات، به ادله ظنی‌ای گفته می‌شود که شارع به دلیل کاشفیت نوعی آنها از واقع، آنها را در حق کسانی که علم به واقع ندارند، حجت قرار داده است. نزد مشهور اصولیون، ' اماره ' مترادف ' دلیل ' و در مقابل ' اصل عملی ' به کار می‌رود و به آن ' دلیل اجتهادی ' نیز گفته می‌شود.

نکته:

در کتاب‌های اصولی، اماره در معنای دیگری هم به کار می‌رود و آن نفس ظن حاصل از کاربرد اماره است، مانند: ظن حاصل از خبر واحد.

این کاربرد دوم مسامحی بوده و به سبب وجود علاقه سببیت و مسببیت است، به این خاطر که اماره، سبب حصول ظن می‌باشد.

منابع

  1. اصطلاحات الاصول : صفحه 69
  2. دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 186
  3. دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 166
  4. معارج الاصول : صفحه 47
  5. معارج الاصول : صفحه 48
  6. ایضاح الکفایة جلد 4 : صفحه 156
  7. اصول الفقه جلد 2 : صفحه 245
  8. اصول الفقه جلد 2 : صفحه 18
  9. انوار الاصول جلد 2 : صفحه 295
  10. کفایة الاصول : صفحه 303
  11. الوصول الی کفایة الاصول جلد 1 : صفحه 524
  12. الاستصحاب فی الشریعة الاسلامیة : صفحه 32
  13. علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 218
  14. المدخل الی عذب المنهل : صفحه 56
  15. مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 316
  16. الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 192
  17. تحقیق الاصول المفیدة فی اصول الفقه : صفحه 42
  18. جلد 3 : صفحه 191
  19. جلد 3 : صفحه 91
  20. فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 91
  21. نهایة الافکار جلد 2,1 : صفحه 243
  22. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «امارات ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

ادله ظنی، اماره ( اصول فقه )، اماره ظنی، اماره غیر علمی، دلیل ظنی، دلیل ناقص ( اصول فقه )، طرق ظنی، طرق غیر علمی، ظن اجتهادی

اعم

ادله

اخص

اماره امضایی، اماره تأسیسی، اماره حکمی، اماره عقلایی، اماره عقلی، اماره غیر معتبر، اماره مثبت، اماره مثبت تکلیف، اماره معتبر، اماره موضوعی، اماره نافی تکلیف، اَماره شرعی

وابسته

آیات ناهی از عمل به ظن، احکام اماری، اخبار ناهی از عمل به ظن، اخصیت امارات بر اصول، ادله قطعی، اِجزا در امارات، تعارض ادله ظنی، تعارض اماره و اصل، تعارض دلیل قطعی وظنی، تقدیم اماره بر استصحاب، تکالیف موهوم، حجیت امارات، شهرت استنادی، ظن ( اصول فقه )، قاعده عدم جواز تعبد به ظن

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه امارات ( اصول فقه ) به زیرصفحه امارات ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • جلد 3 : صفحه 91، 191
  • اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 2، 14، 33، 62، 63، 67، 71، 72، 75، 78، 88، 150، 241، 387، 415، 416، 457، 463، 487
  • اصطلاحات الاصول : صفحه 56، 69، 116، 201، 202، 215
  • اصول الاستنباط : صفحه 286
  • اصول الفقه جلد 1 : صفحه 244
  • اصول الفقه جلد 2 : صفحه 18، 19، 20، 21، 31، 43، 245
  • الاستصحاب فی الشریعة الاسلامیة : صفحه 32
  • الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 32، 76، 91، 447، 449، 527، 542
  • الحاشیة علی استصحاب القوانین : صفحه 22
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1 : صفحه 16، 77، 78، 79، 80، 82، 143، 191، 192
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 2 : صفحه 177
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 3 : صفحه 7، 11، 13، 15، 18، 332
  • الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 57، 59، 60، 63، 86، 159
  • الذریعة الی اصول الشریعة جلد 1 : صفحه 23
  • الفوائد الحائریة : صفحه 48، 142، 153، 443
  • القواعد و الفوائد جلد 2 : صفحه 307
  • المحصول فی علم اصول الفقه جلد 1 : صفحه 87
  • المحصول فی علم اصول الفقه جلد 6 : صفحه 40
  • المحصول فی علم الاصول جلد 3 : صفحه 7
  • المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 9، 245، 263، 272، 368، 400
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 48
  • المحکم فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 66، 150، 151، 437
  • المدخل الی عذب المنهل : صفحه 56
  • المعالم الجدیدة للاصول : صفحه 109
  • الوصول الی کفایة الاصول جلد 1 : صفحه 524
  • الوصول الی کفایة الاصول جلد 3 : صفحه 375
  • انوار الاصول جلد 1 : صفحه 332، 334
  • انوار الاصول جلد 2 : صفحه 295
  • انوار الاصول جلد 3 : صفحه 23، 311، 313، 431
  • ایضاح الکفایة جلد 4 : صفحه 156
  • بحوث فی الاصول جلد -1 : صفحه 128
  • بحوث فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 56، 58
  • بحوث فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 23، 30، 193
  • بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 12، 14، 16، 251، 262
  • بحوث فی علم الاصول جلد 6 : صفحه 9، 175، 229، 350
  • تحقیق الاصول المفیدة فی اصول الفقه : صفحه 42
  • تسدید الاصول جلد 2 : صفحه 294
  • تقریرات اصول : صفحه 134
  • تهذیب الاصول جلد 2 : صفحه 37، 39، 64، 71
  • حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 23، 486
  • دروس فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 42، 67، (72-73)، 151، 166، 186، 194، 414
  • دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 23، 24، 51، 57، 301، 387، 472
  • عدة الاصول (ط.ق) جلد 1 : صفحه 118، 121
  • علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 218، 252، 350، 382، 400، 405
  • فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 309
  • فوائد الاصول جلد 1 : صفحه 247، 253
  • فوائد الاصول جلد 2 : صفحه 91
  • فوائد الاصول جلد 3 : صفحه 91، 92، (282-284)
  • فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 481، 482، 563، 602، 603، 618
  • کفایة الاصول : صفحه 296، 303، 473
  • محاضرات فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 6
  • مصباح الاصول جلد 2 : صفحه 247، 308، 350
  • مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 5، 96، 151، 152، 154، 155، 247، 251، 264
  • معارج الاصول : صفحه 47، 48
  • مفاتیح الاصول : صفحه 477
  • مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 316
  • منتقی الاصول جلد 2 : صفحه 60، 74
  • منتقی الاصول جلد 4 : صفحه 14، 139، 457
  • منتقی الاصول جلد 6 : صفحه 227
  • منتقی الاصول جلد 7 : صفحه 218، 225، 226
  • منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 4 : صفحه 204
  • نهایة الاصول : صفحه 144
  • نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 243
  • نهایة الافکار جلد 2,1 : صفحه 243
  • نهایة الافکار جلد 3 : صفحه 18، 73، 195
  • نهایة الافکار جلد 4 جزء -1 : صفحه 185، 220
  • نهایة الافکار جلد 4 جزء -2 : صفحه 16، 17، 20، 21، 134، 135، 177
  • نهایة الافکار جلد 4-1 : صفحه 185، 220
  • نهایة الافکار جلد 4-2 : صفحه 16، 17، 20، 21، 134، 135، 177