استغاثه ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
استغاثه: فریاد خواهی برای رهایی از گرفتاری.
به فریادجو ' مُستغیث ' و به فریادرس ' مستغاث ' گفته می‌شود و از آن در باب هایی مانند صلات، طلاق، قضاء و حدود به مناسبت سخن رفته است.
استغاثه، در صورتی که حفظ جان، مال یا ناموس محترم، متوقّف بر آن باشد، واجب و ترک آن حرام است. 1 همچنین اگر فردی نزد قاضی برای احقاق حق خویش علیه کسی استغاثه نماید، اجابت او بر قاضی واجب است. 2
برخی فقها، تدرّج (گام به گام پیش رفتن) را در مقام دفاع از خویش واجب می‌دانند (--' دفاع) . بنا بر این، در مرحله نخست باید با استغاثه و فریاد خواهی، دشمن را دفع کرد و در صورت نتیجه نگرفتن، به مرحله بالاتر یعنی دفاع فیزیکی (با دست و پا) که آن هم دارای مراحلی است، روی آورد. 3 برخی ناتوانی از دفع مکرِه را - هر چند از راه استغاثه - در تحقّق اکراه (--' اکراه) شرط دانسته‌اند. 4
از جمله نمازهای مستحبی، نماز استغاثه است (--' نماز استغاثه) .
1 - جواهر الکلام 41 650.
2 - 40 134.
3 - المبسوط 8 75 - 77 و قواعد الاحکام 3 571.
4 - جواهر الکلام 32.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 428
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «استغاثه ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- به لحاظ احکام تکلیفی:
- استغاثه حرام، استغاثه مباح، استغاثه مستحب، استغاثه مکروه، استغاثه واجب
- به لحاظ مستغاث به:
- استغاثه به انبیا، استغاثه به اولیای الهی، استغاثه به جنّ، استغاثه به خدا، استغاثه به ملائکه
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه استغاثه ( فقه ) به زیرصفحه استغاثه ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.