اختصاص ( فقه )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
اختصاص: مخصوص بودن.
در باب‌های صلات، حج، تجارت، نکاح و ارث به مناسبت آمده است.
اختصاصات النّبی صلی الله علیه و آله: احکامی از قبیل جواز ازدواج دائم یا بیش از چهار زن، حرمت زنان او بر دیگران، وجوب مسواک و جواز ورود به مکّه بدون احرام، مختصّ به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می‌باشد 1 (--' اختصاصات النّبی) .
اسباب اختصاص: اسبابی مانند: تحجیر (--' تحجیر) ، اقطاع (--' اقطاع) ، ید (--' قاعده ید) و حیازت (--' حیازت) موجب اختصاص چیزی به کسی می‌شوند. 2 (--' حق اختصاص)
وقت مخصوص: اول وقت پس از زوال خورشید (--' زوال) به اندازه ادای نماز ظهر به نماز ظهر و آخر وقت قبل از
________________________________________
306
مغرب به اندازه ادای نماز عصر به نماز عصر اختصاص دارد؛ بنا بر این خواندن هر کدام در وقت مخصوص دیگری، جایز نیست، و در بقیه وقت، مشترک هستند. 3 بنابر نظر بسیاری از فقها اول وقت پس از مغرب به اندازه ادای نماز مغرب به آن نماز اختصاص دارد 4 (--' وقت) .
احکام دیگر: ثبوت حبوه (--' حبوه) برای پسر بزرگ تر از اختصاصات مذهب شیعه است. 5 پوشیدن لباسی که مختصّ زنان است مانند چادر برای مردان و پوشیدن لباسی که مخصوص مردان است مانند عمامه برای زنان بنا بر قول مشهور جایز نیست. 6 اِشعار (--' اشعار) در حج مخصوص شتر است؛ ولی تقلید (--' تقلید) ، علاوه بر شتر بر گاو و گوسفند نیز جریان دارد. 7 بنا بر قول مشهور، جواز قصر (--' قصر) و اتمام (--' اتمام) در نماز‌های چهار رکعتی برای مسافر، مختصّ اماکن اربعه (--' اماکن اربعه) می‌باشد. 8
1 - جواهر الکلام 29 119 - 130 و الحدائق الناضرة 23 101 - 107.
2 - جواهر الکلام 38 55 و مفتاح الکرامة 7 6 - 32.
3 - مستند الشیعة 4 22.
4 - 43.
5 - 19 201.
6 - الروضة البهیة 3 216 و جواهر الکلام 22 115.
7 - جواهر الکلام 18 57.
8 - جواهر الکلام 14 329.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 305
اصطلاح‌نامه
یادداشت دامنه
اختصاص دادن کسی به چیزی
مترادفات
از واژه «اختصاص ( فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اعم
اخص
- اختصاص جایگاه قاضی، اختصاص مهر مسجد، اختصاص موات، اختصاصات حضرت محمد ( ص )
- به لحاظ عقود:
- اختصاص ثمره مساقات، اختصاص سود مضاربه
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اختصاص ( فقه ) به زیرصفحه اختصاص ( فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.