قرائت ابن قعقاع مخزومی

توضیح مفهومی

قرائت ابن قعقاع مخزومی : ویژگی‌ها و شیوه قرائت ابن‌قعقاع، یکی از قاریان ده‌گانه

ابوجعفر یزید بن قعقاع مخزومی مدنی (م 130ق) از قرّای ده‌گانه و تابعان بلندپایه است که قرآن را به صورت عرضی بر مولایش عبدالله بن عیاش بن ابی‌ربیعه و عبدالله بن عیاش و ابوهریره قرائت کرده است.

یحیی بن معین درباره ابوجعفر می‌گوید: ثقه است؛ ولی در حدیث قابل اعتنا نیست. اما ابن ابی‌حاتم می‌گوید: ابوجعفر از لحاظ حدیث، فردی شایسته است.

روش‌های قرائت ابوجعفر یزید بن قعقاع به‌شرح ذیل است:

1. تلاوت «بسمله» در ابتدای تمام سوره‌ها، به جز سوره توبه. وی در تلاوت «بسمله» میان دو سوره به سه روش معروف «وقف، وصل و سکت» عمل می‌کرد.

2. ضمّ «م» جمع و وصل آن به «و» در صورت وجود حرف متحرک پس از آن.

3. تلاوت به قصر در مدّ منفصل و تلاوت به توسط به مقدار چهار حرکت در مدّ متصل.

4. تسهیل همزه؛ یعنی در صورت اجتماع دو همزه در یک کلمه، همزه دوم را به صورت ساده و سهل تلفظ می‌کرد؛ چه همزه مفتوح باشد چه مکسور و چه مضموم.

5. ادغام «ذ» در «ت» در مثل «أخذتم» و باب آن، و ادغام «ث» در «ت» در «لبثت و لبثتم»، و ادغام «ذ» در «ت» در کلمه «عُذت».

6. تلاوت به اخفای نون ساکن و تنوین با غُنّه در «خ» و «غ»؛ مثل: «من خیر» و «من غفور»؛ در صورتی که قاریان دیگر، آن را به اظهار تلاوت می‌کنند.

منابع

1. پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 355
2. البحث و الاستقراء فی تراجم القراء : صفحه 89
3. علوم القرآن عند المفسرین جلد 2 : صفحه 111
4. مدخل التفسیر : صفحه 142
5. مباحث فی علوم القرآن : صفحه 250
6. مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 459
7. تاریخ جمع قرآن : صفحه 343
8. لطائف الاشارات لفنون القراءات : صفحه 97
9. النشر فی القراءات العشر جلد 1 : صفحه 174
10. معجم القراءات القرآنیة جلد 1 : صفحه 92
11. حجة القراءات : صفحه 63
12. المغنی فی توجیه قراءات العشر المتواترة جلد 1 : صفحه 38
13. المرشد الوجیز الی علوم تتعلق بالکتاب العزیز : صفحه (146-167)
14. اتحاف فضلاء البشر بالقراءات الاربعة عشر : صفحه 29
15. چهارده روایت در قرائت قرآن مجید : صفحه 32

اصطلاح‌نامه

اعم

قرائات اربعة عشر، قرائات عشر

وابسته

اصول قرائت ابن قعقاع، راویان قرائت یزید بن قعقاع مدنی

منابع

• اتحاف فضلاء البشر بالقراءات الاربعة عشر : صفحه 29
• البحث و الاستقراء فی تراجم القراء : صفحه 89
• التمهید فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 189
• المرشد الوجیز الی علوم تتعلق بالکتاب العزیز : صفحه (146-167)
• المغنی فی توجیه قراءات العشر المتواترة جلد 1 : صفحه 38
• النشر فی القراءات العشر جلد 1 : صفحه 174
• تاریخ جمع قرآن : صفحه 343
• حجة القراءات : صفحه 63
• سر البیان فی علوم القرآن : صفحه 60
• علوم القرآن عند المفسرین جلد 2 : صفحه 111
• لطائف الاشارات لفنون القراءات : صفحه 97
• مباحث فی علوم القرآن : صفحه 250
• مدخل التفسیر : صفحه 142
• معجم القراءات القرآنیة جلد 1 : صفحه 92
• مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 459
• پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 355
• چهارده روایت در قرائت قرآن مجید : صفحه 32