سوره بَلَد

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ سوره بَلَد

◄ آیه 004 بلد

◄ آیه 014 بلد

◄ آیه 015 بلد

◄ آیه 016 بلد

◄ آیه 062 بلد

توضیح مفهومی

سوره بَلَد : نودمین سوره قرآن

منظور از «بلد» شهر مکه، زادگاه و وطن پیامبر (ص) است که خداوند در نخستین آیه این سوره به آن سوگند یاد کرده و به همین مناسبت برای نام این سوره برگزیده شده است.

سوره بلد، خلقت انسان را در رنج و سختی دانسته و آن را بستری برای شکوفایی استعدادهای او و نیل به کمال معرفی می‌نماید. از این روی، این سوره بیانگر این حقیقت است که هیچ شأنی از شؤون حیات انسان نیست جز این که توام با تلخی‏ها، رنج‏ها و خستگی‏هاست، از آن روزی که در شکم مادر روح به کالبدش دمیده شد، تا روزی که از این دنیا رخت بر می‏بندد هیچ راحتی و آسایشی که خالی از تعب و مشقت باشد نمی‏بیند، و هیچ سعادتی را خالص از شقاوت نمی‏یابد، تنها خانه آخرت است که راحتی‏اش آمیخته با تعب نیست. همچنین به این نکته اشاره‌ای دارد که بر کارهای انسان نظارت می‌شود.

بنا بر این، چه بهتر به جای هر تلخی و ناکامی و رنج، سنگینی تکالیف الهی را تحمل کند، در برابر آنها صبر نماید صبر بر اطاعت و بر ترک معصیت، و در گسترش دادن رحمت بر همه مبتلایان کوشا باشد، کسانی را از قبیل ایتام و فقرا و بیماران و امثال آنها که دچار مصائب شده‏اند مورد شفقت خود قرار دهد، تا جزو' اصحاب میمنه' شود، و گرنه آخرتش هم مثل دنیایش خواهد شد، و در آخرت از' اصحاب مشئمه' خواهد بود که 'نارٌ مُؤْصَدَةٌ' مسلط بر آنان است.

ویژگی‌های سوره بلد:

1. دارای بیست آیه، 82 کلمه و 330، 342 یا 351 حرف است.

2. در ترتیب نزول، سی و پنجمین و در ترتیب مصحف شریف نودمین سوره قرآن است که پس از سوره ق و پیش از سوره طارق فرود آمده است.

3. در مکی و مدنی بودن آن اختلاف شده: گفته شده سیاق آیات این سوره شبیه به سیاق سوره‏های مکی است، و همین سیاق مکی بودن آن را تایید می‏کند. و این که بعضی آن را مدنی دانسته‏اند، با سیاق آن نمی‏سازد. بعضی این احتمال را هم داده‏اند که همه سوره به جز چهار آیه اول آن مدنی باشد.

4. از نظر کمیت از سور مفصّل و از نوع اوساط آن به شمار می‌آید.

5. هفدهمین سوره‌ای است که با سوگند آغاز شده و نسخی در آن رخ نداده است.

محتوای سوره بلد:

1. سوگند به شهر مکه زادگاه رسول خدا (ص) ؛ 2. اشاره به خلقت انسان، و مشکلات و موانع رشد انسان؛ 3. نعمت‌های الهی برای زندگی و هدایت بشر؛ 4. تقسیم انسان در قیامت به اصحاب میمنه (سعادتمندان) و اصحاب مشئمه (شقاوتمندان).

منابع

1. بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 520
2. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
3. تاریخ قرآن : صفحه 590
4. تفسیر نمونه جلد 27 : صفحه 3
5. علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 315
6. شناخت سوره های قرآن : صفحه 545
7. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 289

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «سوره بَلَد» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

سوره 090، سوره لا اقسم بهذا البلد، سوره نَوَدُم قرآن

اعم

سوره های قرآن

اخص

آیه 004 بلد، آیه 014 بلد، آیه 015 بلد، آیه 016 بلد، آیه 062 بلد

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه سوره بَلَد به زیرصفحه سوره بَلَد/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اسلام و هنر : صفحه 207
• اعجاز قرآن : صفحه 590
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 1-2 : صفحه 56
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 2 : صفحه 56
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 4 : صفحه 295
• الاتقان فی علوم القرآن : صفحه 408
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 193
• البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 249
• التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (136-139)، 156
• المیزان فی تفسیر القرآن جلد 20 : صفحه 289
• بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 520
• تاریخ جمع قرآن : صفحه 207، (291-296)
• تاریخ قرآن : صفحه 590
• تفسیر نمونه جلد 27 : صفحه 3
• جواهر القرآن : صفحه 145، 207
• شناخت سوره های قرآن : صفحه 545
• علوم القرآن عند المفسرین جلد 1 : صفحه 315
• پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 148