آیات مدنی در سوره‌های مکی

توضیح مفهومی

آیات مدنی در سوره‌های مکی : تعیین سوره‌های مکّی دارای تعدادی آیه مدنی

دانشمندان اسلامی سوره‌های قرآن را به لحاظ دربرداشتن آیات مکی یا مدنی به چهار دسته تقسیم کرده‌اند:

1. سوره‌های مکی خالص (تمام آیات آن مکی است) ؛ 2. سوره‌های مدنی خالص؛ 3. سوره‌های مکی مشتمل بر چند آیه مدنی؛ 4. سوره‌های مدنی مشتمل بر چند آیه مکی.

از این رو، در برخی از سوره‌های مدنی، آیات مکی نیز گنجانده شده است.

گفتنی است که چینش آیات در سوره‌ها به دستور پیامبر (ص) و در زمان خود آن حضرت صورت گرفته است؛ ولی در باره ترتیب و چینش سوره‌ها در کنار هم، بین دانشمندان علوم قرآنی و مفسران اختلاف است؛ بنابراین، چون ترتیب آیات و گنجاندن آن‌ها در یک سوره به دستور پیامبر اکرم (ص) بوده است، خود ایشان نیز روی علل و مصالحی برخی از آیات مکی را در سوره‌های مدنی و به عکس جا داده‌اند.

شماره و فهرست آیات مدنی در سوره‌های مکی عبارتند از:

آیات: 20، 21، 22، 90، 91، 114، 151، 152 و 153 سوره انعام (ابن‌حصار مغربی می‌گوید این آیات از آیات مدنی است که در سوره مکی انعام جای گرفته است) ؛ 163 - 172 سوره اعراف؛ 40، 94 و 95 یونس؛ 12، 13، 14، 17 و 114 سوره هود؛ 28 و 29 سوره ابراهیم؛ 24 و 87 سوره حجر؛ 126، 127 و 128 سوره نحل؛ 73- 81، 88 و 107 سوره اسراء؛ 1 - 8، 28 و 107 سوره کهف؛ 71 سوره مریم؛ 130 سوره طه؛ 44 سوره انبیا؛ 64 - 77 سوره مؤمنون؛ 197و 224 - 227 سوره شعراء؛ 68 -70 سوره فرقان؛ 52 - 55 و 85 سوره قصص؛ 1 - 11 و 60 سوره عنکبوت؛ 27 - 29 سوره لقمان؛ 16و 18 - 20 سوره سجده؛ 60 سوره سبأ؛ 12 و 47 سوره یس؛ 10، 23و 53 - 55 سوره زمر؛ 56 و 57 سوره مؤمن؛ 27، 39 و 41 سوره شوری؛ 45 سوره زخرف؛ 14 سوره جاثیه؛ 10، 15 و 35 سوره احقاف؛ - 38 ق؛ 32 - 40 سوره نجم؛ 45، 54 و 55 سوره قمر؛ 29 سوره الرحمن؛ 39، 40 و 75 - 82 سوره واقعه؛ آیه آخر سوره حدید؛ 17 - 33و 48 - 50 سوره قلم؛ 10، 11 و 20 سوره مزمل؛ 48 سوره مرسلات؛ 1 - 6 سوره مطففین؛ 1 سوره لیل.

ابن عباس سه آیه از آیات سوره ملک را مدنی دانسته ولی شماره‌های آن را بیان نکرده است.

گفتنی است که بسیاری از این اعداد و ارقام محل اختلاف است و گاهی تنها یک نفر طرفدار دارد و برخی نیز از دیدگاه‌های نادر است.

نیز ر.ک:آیات مکی در سوره‌های مدنی.

منابع

1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (199-202)
2. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (56-67)
3. الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 36
4. بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 103
5. مجله رسالة القرآن (فصلنامه) جلد 12 : صفحه 43
6. التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (197-242)

اصطلاح‌نامه

اعم

آیات مدنی

وابسته

آیات مکّی در سورههای مدنی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیات مدنی در سوره‌های مکی به زیرصفحه آیات مدنی در سوره‌های مکی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 36، 56
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (199-202)، 200
• التمهید فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه (169-225)، (197-242)
• بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه 103
• بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز : صفحه 103
• مجله رسالة القرآن (فصلنامه) جلد 12 : صفحه 43