رزق (روزی)

توضیح مفهومی

رزق‏

رزق روزی/ حقوق دریافتی از بیت المال (---> ارتزاق) .

از رزق به معنای نخست در باب تجارت و نکاح سخن گفته‏‌اند.

کار و تلاش جهت تحصیل روزی حلال در حدّ تأمین نیازهای ضروری خود و خانواده، واجب؛ به قصد توسعه زندگی و مشارکت در کارهای نیک، مستحب؛ به انگیزه ثروت اندوزی، مکروه و به قصد ارتکاب معصیت، حرام است. 1

بنابر تصریح برخی، در صورت تعارض میان تحصیل روزی واجب و علم واجب، تحصیل روزی مقدم است 2 (---> کسب) .

در برخی روایات، طلب روزی حلال، عبادت و جهاد در راه خدا دانسته شده و نیز آمده است: کسی که در پی به دست آوردن روزی نمیرود و از خداوند میخواهد که روزی اش را برساند، خداوند دعایش را مستجاب نمیکند. 3

در تحصیل روزی، گزینش راه تجارت بر دیگر راهها ترجیح دارد 4 (---> تجارت) .

---

94

گشودن در مغازه و نشستن در آن و پهن کردن بساط در تحصیل روزی کفایت میکند؛ هرچند به علت تنگدستی و نداشتن سرمایه، کالای در خور اعتنایی نداشته باشد. 5

دعا کردن جهت تأمین روزی و افزایش آن، حتی در سجده نماز مستحب است. 6 طبق برخی روایات، تعقیب نماز (---> تعقیب) از اسباب زیاد شدن روزی است. 7

از دیگر مستحبات، اختصار و اعتدال در طلب روزی؛ 8 سعی و تلاش جهت به دست آوردن آن و صبح زود به دنبال روزی رفتن 9 است؛ چنان که تحصیل روزی اندک نیز مستحب است و موجب افزایش آن میگردد و ترک آن به جهت ناچیز بودنش مکروه میباشد. 10

مستحب است مرد، قبل از ازدواج جهت برگزیدن همسر، دو رکعت نماز بخواند و پر روزیترین، پاکدامن‏ترین و پر برکت‏ترین زن را از خداوند طلب کند. 11

1. الحدائق الناضرة 18/ 15

2. 15؛ جواهر الکلام 22/ 451

3. الحدائق الناضرة 18/ 4؛ وسائل الشیعة 17/ 21 و 25

4. وسائل الشیعة 17/ 9

5. 54- 55

6. 7/ 121- 122؛ جواهر الکلام 11/ 119

7. وسائل الشیعة 6/ 429؛ جواهر الکلام 10/ 392

8. وسائل الشیعة 17/ 44 و 48

9. 77

10. 459

11. المهذب البارع.

منابع

1. فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 4 : صفحه 93

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «رزق (روزی)» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

روزی ( فقه )

اعم

مال ( فقه )

وابسته

ارتزاق، استحقاق رزق، ترک طلب رزق، شکوه از کم رزقی، طلب رزق ( فقه )، عطا، نظام اقتصادی اسلام

منابع

• جلد magazines.iict.ac.ir جزء uploads : صفحه 5_49_16_28.04.pdf
• الموسوعة الفقهیة (الکویتیة) جلد 22 : صفحه 201
• الموسوعه الفقهیه المیسره جلد 1 : صفحه 42
• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 344
• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 4 : صفحه 93