قاعده حسن عقاب مع البیان

توضیح مفهومی

قاعده حسن عقاب مع البیان : حکم عقل به حسن عقاب مکلّف عاصی بعد از تنجّز تکلیف

قاعده حسن عقاب مع البیان، مقابل قاعده قبح عقاب بلا بیان می‌باشد. این قاعده از قواعد عقلی و مبتنی بر پذیرش حسن و قبح عقلی بوده و عبارت است از حکم عقل به پسندیده بودن عقاب مکلفی که تکلیفی منجّز شده بر خود را، بدون عذر مخالفت نماید.

بنابراین، در جایی که میان آمر و مأمور رابطه عبودیت وجود دارد و اوامر آمر طبق مصالح و مفاسد واقعی و بر اساس مصلحت مأمور ـ مکلف ـ صادر شده و آمر اوامر خود را بعد از انشا به مأمور ابلاغ نموده، اگر مکلف بدون عذر (اضطرار، اجبار، اکراه و غیره) با آن مخالفت کند، عقل در چنین جایی به پسندیده بودن مؤاخذه و عقاب او حکم می‌کند، هر چند به لزوم آن حکم نمی‌کند.

منابع

1. مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 95
2. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

وابسته

قاعده قبح عقاب بلابیان

منابع

• جواهرالاصول : صفحه 95
• مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 95