فوریت عقلی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
فوریت عقلی : فهم عقل از شتاب در امتثال امر مولا
فوریت عقلی، مقابل فوریت عرفی، و به معنای درک عقل از مفهوم امتثال فوری امر مولا است؛ برای مثال، هر گاه مولا به عبد خود بگوید: برایم آب بیاور، از نظر عقل، عبد موظف است دستور را بلا فاصله و در اولین زمان ممکن انجام دهد؛ در نتیجه، اگر مکلف، در انجام مأموربه، لحظه‌ای درنگ کند عقل او را گناهکار و مستحق مذمت می‌داند. به خلاف فوریت عرفی، که امتثال در آن به حسب فهم عرف است و عرف تأخیر به مقدار کم را نادیده می‌گیرد.
منابع
- مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 292
- الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 75
- فرهنگ نامه اصول فقه