تعارض استصحاب تعلیقی و تنجیزی

توضیح مفهومی

تعارض استصحاب تعلیقی و تنجیزی : تنافی میان مدلول استصحاب تعلیقی و تنجیزی

تعارض استصحاب تعلیقی و تنجیزی، به معنای تنافی میان مدلول استصحاب حکم تعلیقی ـ مانند: استصحاب حرمت کشمش در فرض جوش آمدن ـ با مدلول استصحاب حکم تنجیزی ـ مانند: استصحاب حلیت کشمش قبل از جوش آمدن ـ می‌باشد؛ برای مثال، اگر گفته شود: ' العنب اذا غلی یحرم ' و انگور به کشمش مبدل شود، در حالی که هنوز غلیان پیدا نکرده باشد، حکم به حلیت آن داده می‌شود و این حلیت، حلیت فعلی و منجز است، اما اگر غلیان پیدا کند، شک می‌شود آیا آن حلیت منجز از بین رفته یا باقی است؛ در این صورت، از سویی استصحاب تعلیقی می‌گوید: این شی ء در زمانی که انگور بود، اگر جوش می‌آمد، حرام می‌شد، الآن هم که کشمش شده اگر غلیان پیدا کند، حرام می‌شود. و از سوی دیگر، استصحاب تنجیزی می‌گوید: کشمش قبل از غلیان، حلال بود، الآن هم که به جوش آمده، حلیت آن استصحاب می‌گردد. پس لازمه استصحاب تعلیقی، حرمت بعد از غلیان و لازمه استصحاب تنجیزی، حلیت بعد از غلیان است و این دو استصحاب با هم تعارض می‌کنند.

نکته:

برخی از اصولیون بر این باورند که اجرای استصحاب تعلیقی هیچ گاه ثمر بخش نمی‌باشد، زیرا در کنار این استصحاب، یک استصحاب تنجیزی وجود دارد و با هم تعارض نموده و هر دو ساقط می‌شوند. اما مرحوم ' آخوند خراسانی ' در پاسخ به آنها می‌گوید: استصحاب تنجیزی نه تنها معارض با استصحاب تعلیقی نیست بلکه پشتوانه آن محسوب شده و آن را مستحکم تر می‌نماید.

بعضی دیگر از اصولیون، برای رفع این تعارض، راه هایی بیان کرده‌اند.

منابع

1. ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه (412-418)
2. سیری کامل در اصول فقه جلد 15 : صفحه 83
3. المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه (146-147)
4. کفایة الاصول : صفحه 468
5. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

تعارض استصحاب و استصحاب

وابسته

استصحاب تعلیقی، استصحاب تنجیزی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تعارض استصحاب تعلیقی و تنجیزی به زیرصفحه تعارض استصحاب تعلیقی و تنجیزی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• الاستصحاب فی الشریعة الاسلامیة : صفحه 299
• المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه (146-147)، 147، 149
• ایضاح الکفایة جلد 5 : صفحه (412-418)
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 509، 510
• سیری کامل در اصول فقه جلد 15 : صفحه 83
• فوائد الاصول جلد 4 : صفحه 473، 475
• کفایة الاصول : صفحه 468
• مصباح الاصول جلد 3 : صفحه 140، 141
• منتقی الاصول جلد 6 : صفحه 204، 208
• نهایة الافکار جلد 4 جزء -1 : صفحه 169، 173
• نهایة الافکار جلد 4-1 : صفحه 169، 173