تفاسیر قرن سیزدهم قمری

توضیح مفهومی

از مفسران قرن سیزدهم هجری آثار تفسیری بسیاری به‌جا مانده است؛ مانند:

1. ~تفسیر طسوجی حائری~ اثر شیخ ملاّ عبدالنبی خویی (م 1203ق) در یک جلد، به زبان عربی و به شیوه کلامی است.

2. ~فتح‌الرحمان فی تفسیرالقرآن بالقرآن~ نوشته سید امیرابراهیم بن محمد بن اسماعیل هاشمی یمانی (م 1213ق) بر مشرب زیدیه و به زبان عربی است.

3. ~حاشیه و شرح تفسیر صافی~ تألیف سید میرزا محمد علی مدرسی یزدی (م 1214ق) به زبان عربی و شیوه کلامی.

4. ~بحرالأسرار ~ (تفسیر سبع‌المثانی) ، به زبان فارسی، نوشته شیخ میرزا محمدتقی کرمانی، مشهور به مظفرعلی شاه (م 1215ق) تفسیری است به شیوه عرفانی.

5. ~تحفة‌الأبرار فی تفسیرالقرآن~ اثر ملا محمدعلی برغانی (م 1220ق) در دو جلد و به زبان عربی و شیوه‌ای کلامی.

6. ~الجوهرالثمین فی تفسیر‌القرآن المبین~ (تفسیر وسیط) تألیف سید عبدالله شبر (م 1242ق) در دو جلد بزرگ و به زبان عربی.

7. ~البدرالباهر~ اثر شیخ آقا محمدعلی هزار جریبی مازندرانی (م 1245ق) در یک جلد و به شیوه روایی.

8. ~تفسیر نوری~ نوشته آخوند ملاعلی نوری (م 1246ق) که مجموعه تعلیقات و حواشی مؤلف به زبان عربی و شیوه فلسفی بر تفسیر صدرالمتألهین شیرازی است.

9. ~مشکاة‌المصابیح~ تألیف شیخ محمد مؤمن (زنده در سال 1299ق) . به زبان عربی و به شیوه فلسفی نگارش یافته است.

10. ~خلاصة‌البیان فی حل مشکلات القرآن~ نوشته شیخ محمدتقی اصفهانی حائری (م 1299ق) در یک جلد به زبان عربی و با شیوه ادبی.

آن‌چه ذکر شد، از تفسیرهای شیعه بود. از تفسیرهای اهل‌سنت نیز می‌توان به نمونه‌های ذیل اشاره کرد:

1. ~ روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی~ (تفسیر آلوسی) ، تألیف سید محمودبن عبدالله بغدادی حسنی حسینی (م 1270 ق) .

2. ~نیل المرام من تفسیر آیات الاحکام~، تألیف ابوالطیب محمد بن علی سید محمدصدیق حسن خان قنوچی (م 1307 ق) .

3. ~حاشیة‌الصاوی علی تفسیر‌الجلالین~ تألیف احمد بن محمد صاوی (م 1241 ق) .

4. ~تفسیر مظهری~ اثر قاضی محمد ثناءالله مظهری (م حدود 1255 ق) .