تعداد آیات
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
تعداد آیات : شماره آیات قرآن
در تعداد آیات قرآن اختلاف است. مکتب‌های مختلف تفسیری کوفی، مکی، مدنی، بصری و شامی هریک عددی را طبق روایات و اخباری برگزیده‌اند که از نظر آنان بر دیگر اخبار رجحان داشته است.
گفته‌اند علت این اختلاف، برداشت‌های متفاوت از توقف پیامبر (ص) بر یک کلمه، هنگام قرائت است. برخی پنداشتند محل وقف پیامبر (ص) فاصله میان دو آیه نیست؛ در نتیجه، آن آیه را به بعد آن وصل می‌کردند. برخی دیگر، آن را وقف و خاتمه آیه تلقی کرده و به ادامه آن وصل نمی‌کردند؛ لذا در شمارش آیات در مصاحف اختلاف پدید آمد.
شاید هم علت اختلاف، نبودن هرگونه علامت در مصاحف مختلفی باشد که عثمان به اطراف فرستاد.
به هر حال، امروزه تقریباً بیشتر آیات قرآن با روش کوفیان شمارش می‌شود که ابوعبدالرحمان سُلَمی از امیرمؤمنان علی بن ابی‌طالب (ع) نقل کرده است.
شماره آیات قرآن در دیدگاه‌های مختلف به شرح ذیل است:
1. 6236 آیه به شماره کوفی که به امام علی (ع) منسوب است و حمزه و کسائی و خلف، آن را نقل کرده‌اند.
2. 6226 آیه به عدد شامی، منسوب به یحیی بن حارث (ابی الحرث) ذماری و عبدالله ابن‌عامر.
3. 6220 آیه به عدد مکی، منسوب به عبدالله ابن‌کثیر که یکی از قاریان سبعه است و از مجاهد از ابن عباس از اُبَیّ بن کعب نقل می‌کند.
4. 6219 آیه به عدد بصری، منقول از قتاده.
5. 6218 آیه، منقول از ابن مسعود.
6. 6217 آیه، عدد مدنی اول، این شماره به کسی منسوب نیست و اهل کوفه آن را به صورت مرسل از اهل مدینه و نافع نقل می‌کنند.
7. 6216 آیه، منقول از ابن عباس و ابن سیرین.
8. 6214 آیه، عدد مدنی اخیر، که منسوب به ابوجعفر یزید بن قعقاع و شیبة بن نصاح است که اسماعیل بن جعفر بن ابی‌کثیر انصاری به واسطه سلیمان بن جماز از آن دو روایت کرده است.
9. 6212 آیه، منقول از حمید اعرج.
10. 6210 آیه، صاحب تفسیر تبیان این قول را از ابوجعفر که جزء مدنی اخیر است نقل می‌کند. ابن ندیم نیز آن را از ابیّ بن کعب، و زعفرانی نیز از عکرمة بن سلیمان نقل کرده‌اند.
9. 6205 آیه، عدد بصری منسوب به عاصم بن عجاج جحدری، و منقول از ایوب بن متوکل بصری.
11. 6170 آیه، منقول از عطاء بن یسار.
12. 6660 آیه، منسوب به میبدی.
منابع
- مقدمتان فی علوم القرآن : صفحه 246
- تاریخ قرآن : صفحه 570
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 70
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 230
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه (251-252)
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 249
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه (558-559)
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 342
اصطلاح‌نامه
مترادفات
از واژه «تعداد آیات» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تعداد آیات به زیرصفحه تعداد آیات/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- اعجاز عددی در قرآن : صفحه 299
- الاتقان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 230، 231، 240
- البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 1 : صفحه 249، (251-252)
- البرهان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 317
- التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 213
- الجامع لاحکام القرآن جلد 1 : صفحه 65
- القرآن فی الاسلام : صفحه 189
- بصائر ذوی التمییز فی لطائف الکتاب العزیز جلد 1 : صفحه (558-559)
- تاریخ جمع قرآن : صفحه 140
- تاریخ قرآن : صفحه 570
- مقدمتان فی علوم القرآن : صفحه 246
- مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 342
- پژوهشی در تاریخ قرآن کریم : صفحه 70