قیاس ظنی
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
قیاس ظنی : قیاس دارای علّت مظنون، نسبت به حکم اصل یا وجود آن در فرع یا هر دو
قیاس ظنی، مقابل قیاس قطعی بوده و به قیاسی گفته می‌شود که در آن، به علت حکم اصل و یا وجود آن علت در فرع و یا به هر دو، یقین وجود نداشته باشد (به خلاف قیاس قطعی که در آن علم به هر دو لازم است) ، مانند: قیاس حرمت ربا در خرید و فروش گلابی به حرمت ربا در خرید و فروش گندم به جامع طعام بودن؛ در این قیاس، اولاً علت حرمت ربا در گندم به یقین به دست نیامده است، ثانیاً وجود علت (طعام بودن) در گلابی روشن نیست.
قیاس ظنی نزد برخی از اصولیون اهل سنت حجت است، زیرا در احکام شرعی عمل به ظن را جایز می‌شمارند، اما نزد اصولیون امامی عمل به ظن جایز نیست، زیرا ادله ناهی از ظن، همه ظنون را ـ مگر ظنون دارای دلیل خاص ـ شامل می‌شود. اضافه بر آن که ظن قیاسی مشمول ادله ناهی از عمل به قیاس نیز می‌باشد.
منابع
- اصول الفقه : صفحه 41
- مفاتیح الاصول : صفحه 669
- انوار الاصول جلد 2 : صفحه 530
- مقدمه عمومی علم حقوق : صفحه 181
- فرهنگ نامه اصول فقه
اصطلاح‌نامه
اعم
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه قیاس ظنی به زیرصفحه قیاس ظنی/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.