عطف بیان
از دانشنامه علوم اسلامی
توضیح مفهومی
عطف بیان : یکی از اقسام عطف؛ مفید تخصیص، توضیح یا مدح
«عطف بیان» از اسلوب‌های ادبی قرآن که از انواع اِطناب نیز شمرده شده، مانند صفت، تابعی است که اگر متبوعش معرفه باشد آن را توضیح می‌دهد و اگر نکره باشد آن را تخصیص می‌زند؛ مانند: «فِیهِ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ مَّقَامُ إِبْرَاهِیمَ» (آل‌عمران// 97) . در این آیه «مقام ابراهیم» عطف بیان از «آیات بینات» است.
برخی گفته‌اند عطف بیان باید معرفه باشد؛ اما بعضی دیگر برای نکره آمدن عطف بیان، به آیه: «کَفَّارَةٌ طَعَامُ مَسَاکِینَ» (مائده// 95) مثال زده‌اند؛ البته اگر «کفارة» تنوین داده شود.
گاهی عطف بیان برای مدح می‌آید، نه توضیح؛ مانند: «جَعَلَ اللّهُ الْکَعْبَةَ الْبَیْتَ الْحَرَامَ» (مائده// 97) .
در این آیه «البیت‌الحرام» عطف بیان و برای مدح آمده است، نه توضیح.
عطف‌بیان در چهار ویژگی موافق متبوع خود است:
1. وجوه اعراب سه‌گانه (رفع، نصب و جر) ؛ 2. اِفراد و جمع و تثنیه؛ 3. تذکیر و تأنیث؛ 4. تنکیر و تعریف.
منابع
اصطلاح‌نامه
اعم
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه عطف بیان به زیرصفحه عطف بیان/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.