آیه سرقت (علوم قرآنی )

توضیح مفهومی

آیه سرقت ( علوم قرآنی ) : آیه 38 مائده، در باره حکم سرقت

به آیه 38 سوره مائده 'آیه سرقت' یا 'آیه حد سرقت' می‌گویند: «وَالسَّارِقُ وَالسَّارِقَةُ فَاقْطَعُواْ أَیْدِیَهُمَا جَزَاء بِمَا کَسَبَا نَکَالاً مِّنَ اللّهِ وَاللّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ»؛ «و مرد و زن دزد را به سزای آنچه کرده‏اند دستشان را به عنوان کیفری از جانب خدا ببرید و خداوند توانا و حکیم است».

در این آیه، حکم دزد (کسی که به طور پنهانی اموال مردم را می‌برد) بیان شده است. در باره این آیه مطالب فراوانی وجود دارد از جمله:

1. شرایط مجازات سارق: قرآن کریم در این حکم نیز مانند دیگر احکام تنها ریشه مطلب را بیان کرده و سایر مباحث و شرح آن به سنت پیامبر (ص) واگذار شده است. در روایات اسلامی برای اجرای حد سرقت شرایطی بیان شده است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

أ. کالای سرقت شده باید دست‌کم به ارزش یک ربع دینار باشد؛ یعنی یک مثقال شرعی طلای مسکوک که سه چهارم مثقال معمول است.

ب. از حرز و جای محفوظی سرقت شود.

ج. سارق، عاقل و بالغ و مختار باشد.

2. حد سرقت و اندازه آن: حد سرقت، قطع دست سارق است. میان فقهای شیعه، معروف است که تنها چهار انگشت از دست راست سارق بریده می‌شود؛ اما فقهای اهل‌سنّت بیش از آن را گفته‌اند.

این حکم، برای دزدی در مرتبه اول است، و برای بار دوم و سوم احکام دیگری دارد که در کتاب‌های فقهی بیان شده است.

منابع

1. تفسیر نمونه جلد 4 : صفحه 374
2. المیزان فی تفسیر القرآن جلد 5 : صفحه 329
3. الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 62

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «آیه سرقت ( علوم قرآنی )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

آیه 038 مائده

اعم

آیات الاحکام ( علوم قرآنی )، اسامی آیات، سوره مائده

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه آیه سرقت (علوم قرآنی ) به زیرصفحه آیه سرقت (علوم قرآنی )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اسباب النزول : صفحه 130
• الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : صفحه 62
• البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 9
• التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 55
• المیزان فی تفسیر القرآن جلد 5 : صفحه 329
• تفسیر نمونه جلد 4 : صفحه 374
• لباب النقول فی اسباب النزول : صفحه 79
• مجله پژوهشهای قرآنی جلد 9 : صفحه 336
• نیل الخیرات فی القراءات العشرة جلد 5 : صفحه 329