امر ظاهری

توضیح مفهومی

امر ظاهری : امر مستفاد از اماره یا اصل عملی، یا نهی مستفاد از اصول عملی برای مکلف شاکّ یا جاهل به حکم واقعی

امر ظاهری، مقابل امر واقعی و دارای دو معنای اصطلاحی است:

1. در یک اصطلاح، امر ظاهری عبارت است از امری که در هنگام شک یا جهل مکلف‌به حکم واقعی از سوی شارع متوجه او می‌گردد.

در این اصطلاح، امر ظاهری هم شامل مؤدّای اماره می‌شود و هم شامل مؤدّای اصول عملیه؛ مثل این که خبر ثقه بر وجوب نماز جمعه در زمان غیبت دلالت می‌کند (صل الجمعة) یا آن که ' لا تنقض الیقین بالشک ' دلالت می‌کند بر وجوب وضو گرفتن در جایی که در سابق یقین به وضو بوده و اکنون در آن تردید شده است.

نکته:

مؤدای امر ظاهری را حکم ظاهری می‌گویند، با این تفاوت که اگر از طریق اماره ثابت شود، جعل آن به انگیزه احراز واقع است و خطای ناشی از آن، تعبداً از جانب شارع نادیده گرفته شده است، اما اگر از طریق اصل عملی، ثابت شود، هیچ گونه نظری به واقع ندارد و برای احراز حکم واقعی جعل نشده، بلکه تنها برای رهایی مکلف از شک و سرگردانی در مقام عمل، جعل شده است.

2. در اصطلاح دوم، امر ظاهری فقط شامل مؤدّای اصول عملیه می‌شود که نظر به کشف واقع ندارد بلکه بیانگر وظیفه شاکّ در حکم واقعی و برای رفع سرگردانی مکلّف در مقام عمل است.

منابع

1. الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 109
2. درر الفوائد فی الحاشیة علی الفرائد جلد 1 : صفحه 193
3. المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 192
4. المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 187
5. الوصول الی کفایة الاصول جلد 1 : صفحه 524
6. آراؤنا فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 113
7. محاضرات فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 221
8. اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 367
9. دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 23
10. دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 15
11. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «امر ظاهری» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

اوامر ظاهری

اعم

اوامر ( اصول فقه )

وابسته

امر واقعی

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه امر ظاهری به زیرصفحه امر ظاهری/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• آراؤنا فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 113
• اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 77، 367
• اصطلاحات الاصول : صفحه 185
• اصول الفقه : صفحه 235
• الفصول الغرویة فی الاصول الفقهیة : صفحه 109
• المحصول فی علم الاصول جلد 1 : صفحه 433
• المحکم فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 187، 192
• الوصول الی کفایة الاصول جلد 1 : صفحه 524
• انوار الاصول جلد 1 : صفحه 317، 334، 336، 337، 339، 341
• درر الفوائد فی الحاشیة علی الفرائد جلد 1 : صفحه 193
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 15، 23
• فرهنگ معارف اسلامی جلد 1 : صفحه (298-299)
• کفایة الاصول : صفحه (105-106)
• محاضرات فی اصول الفقه جلد 2 : صفحه 221
• مناهج الوصول الی علم الاصول جلد 1 : صفحه 298
• نهایة الافکار جلد 1 : صفحه 223