مستحب ( اصول فقه )

رده‌ها

(برای دیدن زیررده‌ها
بر روی "◄" کلیک کنید)

▼ مستحب ( اصول فقه )

◄ مستحب اصلی

◄ مستحب تبعی

◄ مستحب غیری

◄ مستحب مشروط

◄ مستحب مطلق

◄ مستحب معلّق

◄ مستحب منجّز

◄ مستحب نفسی

توضیح مفهومی

مستحب ( اصول فقه ) : شیء مطلوب مولا، با عدم حرمت ترک آن

مستحب، از اقسام محکوم به است؛ یعنی شارع مقدس مکلف را به انجام عملی تشویق و تحریص می‌کند، بی آن که در آن الزامی وجود داشته باشد؛ به بیان دیگر، مستحب، عملی است که فعل آن پسندیده است و ترکش حرام نیست؛ یعنی انجام دهنده آن سزاوار ستایش می‌باشد، ولی ترک کننده آن مستحق ذم نیست، مانند: نماز و روزه مستحبی .

نکته اول:

در میان اصولی‌ها در این که مندوب، مأموربه است یا نه، اختلاف است؛ عده‌ای همانند ' مالکیه ' و ' شافعیه ' و ' حنابله ' مندوب را مأموربه می‌دانند، به دلیل این که فعل مندوب، اطاعت است؛ اما ' حنفیه ' به عدم مأموربه بودن مندوب معتقدند.

نکته دوم:

در این که استحباب، مدلول لفظ است یا حکم عقل، اختلاف وجود دارد؛ بیشتر متأخرین معتقدند در جایی که بعث به مطلوب از سوی مولا با اراده غیر اکید باشد، به گونه‌ای که اگر مکلف با آن مخالفت کند مورد سرزنش قرار نگیرد، عقل به استحباب آن عمل، حکم می‌کند.

نکته سوم:

مستحب (مندوب) سه قسم است:

1. مستحب مؤکد؛ فعلی است که ترک آن عقاب ندارد، ولی ترک کننده آن مستحق مذمت و عتاب می‌شود، مانند افعالی که مکمل واجبات دینی است، هم چون: نماز جماعت، اذان و اقامه؛

2. مستحب مشروع؛ فعلی است که فاعل آن ثواب می‌برد، ولی ترک کننده آن سرزنش و عقاب نمی‌شود، مانند: تصدق بر فقرا و روزه روزهای دوشنبه و پنج شنبه هر هفته؛

3. مستحب زاید؛ فعلی است که از کمالات مکلف محسوب می‌شود، مانند: اقتدا به رسول (ص) در امور عادی مثل خوردن، آشامیدن، راه رفتن و خوابیدن .

منابع

1. اصول الاستنباط : صفحه 83
2. فرهنگ معارف اسلامی جلد 4 : صفحه 224
3. اصول الفقه جلد 1 : صفحه 56
4. تقنین اصول الفقه : صفحه 31
5. تقنین اصول الفقه : صفحه 15
6. سیری کامل در اصول فقه جلد 7 : صفحه 113
7. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «مستحب ( اصول فقه )» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

احسان ( اصول فقه )، ادب ( اصول فقه )، تطوع ( اصول فقه )، حسن، سنت ( فعل )، سنت زوائد، سنت مؤکد، سنت مشروع، سنت هدی، سنن زائده، فضل، فضیلت، مرغب فیه، مندوب ( اصول فقه )، مندوب زائد، مندوب مؤکد، مندوب مشروع، نافله ( اصول فقه )

اعم

محکومٌ به

اخص

به لحاظ تعلق خطاب:

مستحب اصلی، مستحب تبعی

به لحاظ تقارن فعلیت استحباب ومستحب:

مستحب معلّق، مستحب منجّز

به لحاظ توقف برشرط:

مستحب مشروط، مستحب مطلق

به لحاظ چگونگی مطلوبیت متعلق:

مستحب غیری، مستحب نفسی

وابسته

استحباب ( اصول فقه )، امر استحبابی، نسخ واجب به ندب

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه مستحب ( اصول فقه ) به زیرصفحه مستحب ( اصول فقه )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اجود التقریرات جلد 1 : صفحه 542
• اصطلاحات الاصول : صفحه 210
• اصول الاستنباط : صفحه 83، 171
• اصول السرخسی جلد 1 : صفحه 115
• اصول السرخسی جلد 2 : صفحه 86
• اصول الفقه الاسلامی جلد 1 : صفحه 76، 79
• اصول الفقه الاسلامی : صفحه (78-79)، 79
• اصول الفقه جلد 1 : صفحه 56، 57
• اصول الفقه : صفحه 34
• اصول الفقه : صفحه 54
• الاحکام فی اصول الأحکام جلد 1 : صفحه 81، 103، 104، 105، 109، 368
• الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 62
• القواعد و الفوائد جلد 2 : صفحه 109، 303، 304
• المحصول فی علم اصول الفقه جلد 1 : صفحه 102
• المحصول فی علم اصول الفقه جلد 2 : صفحه 176، 209، 210، 211
• المحصول فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 634
• الوجیزفی اصول الفقه : صفحه 130
• انوار الاصول جلد 1 : صفحه 448
• انوار الاصول جلد 2 : صفحه 213، 215
• انوار الاصول جلد 3 : صفحه 106
• بحوث فی علم الاصول جلد 5 : صفحه 149
• بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 159
• تسدید الاصول جلد 1 : صفحه 122
• تقنین اصول الفقه : صفحه 15، 31
• سیری کامل در اصول فقه جلد 7 : صفحه 113
• عدة الاصول (ط.ق) جلد 1 : صفحه 133
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 202
• فرهنگ معارف اسلامی جلد 4 : صفحه 224
• مبادی الوصول الی علم الاصول : صفحه 84
• مبادی فقه و اصول : صفحه 111
• محاضرات فی اصول الفقه جلد 5 : صفحه 382
• معجم رجال الحدیث جلد 14 : صفحه 296
• منتقی الاصول جلد 4 : صفحه 403