حروف رخاوت

توضیح مفهومی

حروف رخاوت : حروف تلفّظ شونده با سستی و آسانی

حروف 28 گانه عربی به لحاظ شدت و نرمی در ادا و تلفظ (داشتن صفت رخوت یا شدت) به سه دسته می‌شوند:

1. «حروف رخاوت» حروفی هستند که با سستی و آسانی ادا می‌شوند و آواز در آن‌ها کشیده می‌شود و به سبب ضعف تکیه بر مخرج حروف، نَفَس هنگام تلفظ آن‌ها قطع نمی‌شود؛ یعنی هنگام تلفظ، هوا در مخرج آنها جریان پیدا می‌کند.

حروف رخاوت پانزده حرفند که از کسر 8 حرف شدیده و 5 حرف متوسطه از 28 حرف لغت عرب به دست می‌آید و عبارتند از: (ث - ح - خ - ذ - ز - س - ش - ص - ض - ظ - غ - ف - و - ‌هـ - ی) .

2. «حروف شدیده»: حروفی‌ هستند که صفت شدت دارند و عبارتند از حروفی که هنگام ادای آن‌ها به‌دلیل شدت و استواری در تلفظ، صدا و نَفَس قطع و کلمه بعد تلفظ می‌شود؛ به ویژه زمانی که ساکن هستند.

حروف شدیده هشت حرفند: (همزه - ب - ت - ج - د - ط - ق - ک) . این حروف را در جمله: «اجدک قطبت» جمع کرده‌اند.

3. «حروف متوسطه»: حروفی هستند که صفات قوی و ضعیف در آن‌ها مساوی است و تلفظ آنها متوسط بین شدت و رخوت است. برای مثال، در حرف «ل» صفات جهر و استفال وجود دارد، که جهر از صفات قوی و استفال از صفات ضعیف است.

حروف متوسطه 5 حرف می‌باشند: (ر - ع - ل - م - ن) . این حروف را در جمله: «لِن عُمَر» جمع کرده‌اند.

منابع

1. الرائد فی تجوید القرآن جلد 2 : صفحه (31-37)
2. الرائد فی تجوید القرآن جلد 2 : صفحه (51-52)
3. الموضع فی التجوید : صفحه 89
4. الرائد فی تجوید القرآن : صفحه 47
5. عمدة البیان فی تجوید القرآن : صفحه 82

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «حروف رخاوت» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

حروف رخوت

اعم

حروف قرآن ( علوم قرآنی )

وابسته

صفت رخاوت

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه حروف رخاوت به زیرصفحه حروف رخاوت/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• التمهید فی علوم القرآن جلد 5 : صفحه 183
• الرائد فی تجوید القرآن جلد 2 : صفحه (31-37)، (51-52)
• الرائد فی تجوید القرآن : صفحه 47
• الموضع فی التجوید : صفحه 89
• تجوید استدلالی : صفحه (142-143)
• تجوید جامع : صفحه 51
• حلیة القرآن قواعد تجوید مطابق با روایت حفص از عاصم جلد 2 : صفحه 51
• زنده جاوید و اعجاز جاویدان جلد 2 : صفحه 51
• سر البیان فی علوم القرآن : صفحه 168
• سیری درعلوم قرآن جلد 1 : صفحه 172
• شناخت سوره های قرآن : صفحه 139
• عمدة البیان فی تجوید القرآن : صفحه 82
• مناهل العرفان فی علوم القرآن جلد 1 : صفحه 233