اخبار طرح

توضیح مفهومی

اخبار طرح : احادیث دلالت کننده بر ترک روایت در صورت مخالفت با قرآن

اخبار طرح، که از اقسام اخبار تعارض و مقابل اخبار علاجیه است، به احادیثی گفته می‌شود که به عرضه روایات به قرآن و اخذ آنها در صورت موافقت، و کنار گذاشتن آنها در صورت مخالفت با قرآن، امر می‌کند، مانند: روایت ' ایوب بن حُرّ ' که می‌گوید: ' از امام صادق (ع) شنیدم که فرمود:

کل حدیث مردود الی الکتاب و السنّة و کل شیء لا یوافق کتاب الله فهو زخرف؛ هر حدیثی را باید به کتاب و سنت ارجاع داد و آن روایتی که موافق کتاب خدا نیست سخنی بی ارزش و باطل است ' .

نکته:

اخبار طرح را می‌توان به سه دسته تقسیم نمود:

1. اخباری که منکر صدور اخبار مخالف قرآن می‌باشد؛ یعنی لسان این اخبار، لسان انکار صدور چنین اخباری از معصوم (ع) است، مانند: روایت ' ایوب بن حرّ ' که در آن امام صادق (ع) می‌فرماید: '… کل شیء لا یوافق کتاب الله فهو زخرف '؛

2. اخباری که شرط عمل به روایت را موافقت آن با قرآن می‌داند، مانند: روایت ' ابو یعفور ' که می‌گوید:

' سألت أباعبدالله عن اختلاف الحدیث یرویه من نثق به و منهم من لا نثق به؟ قال: اذا ورد علیکم حدیث فوجدتم له شاهد من کتاب الله او من قول رسول الله (ص) و الا فالذی جاءکم به اولی به؛ از امام صادق (ع) در مورد اختلاف حدیثی سؤال کردم که راوی آن گاهی شخصی است که اطمینان به آن داریم و گاهی کسی است که مورد اطمینان ما نیست. حضرت فرمود: اگر حدیثی به شما رسید و در قرآن کریم یا گفتار رسول خدا (ص) شاهدی برای آن یافتید، به آن ملتزم شوید و اگر خلاف آن واقع شد، راوی آن حدیث به آن سزاوار تر است (آن را کنار بگذارید) ' ؛

3. احادیثی که مفاد آنها نفی حجیت اخبار مخالف قرآن است، مانند: روایت ' سکونی ' از امام صادق (ع) که در آن حضرت می‌فرماید:

' قال رسول الله (ص) : ان علی کل حق حقیقة و علی کل صواب نورا فما وافق کتاب الله فخذوه و ما خالف کتاب الله فدعوه؛ پیامبر گرامی اسلام فرمود: به درستی که برای هر حقیقتی و برای هر صوابی نوری است، پس به آن چه موافق کتاب خداست ملتزم شوید و آن چه را مخالف کتاب خداست رها کنید ' .

منابع

1. بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 324
2. بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 318
3. بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه 315
4. فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 110
5. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

مترادفات

از واژه «اخبار طرح» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:

اخبار عرض، روایات عرض

اعم

اخبار تعارض

وابسته

اخبار علاجیه

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اخبار طرح به زیرصفحه اخبار طرح/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 4 : صفحه 215، 217، 218، 242، 416، 417، 418، 420، 421، 425، 429
• المحصول فی علم الاصول جلد 4 : صفحه 503، 504
• بحوث فی علم الاصول جلد 7 : صفحه (313-315)، 315، 318، 324، 325، 413
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه (583-584)، 584، 586
• فرائد الاصول جلد 1 : صفحه 110، 111
• مجله پژوهشهای قرآنی جلد 5 : صفحه 50، 177
• مجله پژوهشهای قرآنی جلد 9 : صفحه 312
• وسائل الشیعه جلد 18 : صفحه 78، 79
• وسائل الشیعه : صفحه 78