اصالت عدم قرینه

توضیح مفهومی

اصالت عدم قرینه : نفی احتمال قرینه بر خلاف معنای ظاهر

اصالت عدم قرینه، از اصول لفظی است. در بیان کاربرد این اصل گفته شده است که هرگاه متکلم کلامی را بیان نماید، برای مخاطب، سه حالت قابل تصور است:

1. یقین دارد که ظهور کلام، مراد متکلم است، که در این صورت به قطع عمل می‌کند؛

2. یقین دارد که ظهور کلام، مراد متکلم نیست، که در این مورد نیز به قطع عمل می‌نماید؛

3. احتمال قوی می‌دهد که ظاهر کلام مراد است، گر چه برای او احتمال ضعیفی هم به اراده خلاف ظاهر آن وجود دارد.

معتقدین به جریان اصالت عدم قرینه، آن را در حالت سوم، یعنی در موردی که احتمال خلاف ظاهر وجود دارد، جاری می‌دانند.

دلیل حجیت این اصل مانند سایر اصول لفظی، بنای عقلا است.

نکته:

در باره رجوع اصول لفظی به اصالت عدم قرینه، اختلاف است:

مرحوم ' مظفر ' می‌گوید: دیدگاه ' شیخ اعظم (ره) ' این است که اصول وجودی مثل: اصالت حقیقت، اصالت عموم و اصالت اطلاق، از انواع اصالت ظهور می‌باشد و همگی به اصالت عدم قرینه برگشت می‌نماید؛ در حالی که نظر مرحوم ' آخوند خراسانی ' عکس دیدگاه شیخ است؛ یعنی معتقد است اصالت عدم قرینه به اصالت ظهور برمی گردد. مرحوم ' مظفر ' خود دیدگاه سومی را ارائه داده و می‌گوید: حق این است که اصالت عدم قرینه اصل مستقلی نیست تا مرجع اصالت ظهور باشد یا اصالت ظهور مرجع آن باشد .

منابع

1. نهایة الافکار جلد 4 : صفحه 27
2. بدایع الافکار : صفحه 91
3. المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 131
4. سیری کامل در اصول فقه جلد 2 : صفحه 29
5. سیری کامل در اصول فقه جلد 1 : صفحه 601
6. فرهنگ نامه اصول فقه

اصطلاح‌نامه

اعم

اصول لفظی

وابسته

قرینه ( اصول فقه )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه اصالت عدم قرینه به زیرصفحه اصالت عدم قرینه/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

• اجود التقریرات جلد 2 : صفحه 92
• اصول الفقه جلد 2 : صفحه 139
• الاصول العامة للفقه المقارن : صفحه 233
• البیان فی تفسیرالقرآن : صفحه 213
• الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 2 : صفحه 13، 159، 160
• الفوائد الحائریة : صفحه 110
• المحکم فی اصول الفقه جلد 1 : صفحه 131
• المحکم فی اصول الفقه جلد 3 : صفحه 165
• بدایع الافکار : صفحه 91
• حقایق الاصول جلد 2 : صفحه 93
• دروس فی علم الاصول جلد 2 : صفحه 187
• سیری کامل در اصول فقه جلد 1 : صفحه 601
• سیری کامل در اصول فقه جلد 2 : صفحه 29
• شرح اصول فقه جلد 3 : صفحه 293
• علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید : صفحه 352
• منتقی الاصول جلد 4 : صفحه 208، 223
• نهایة الافکار جلد 3 : صفحه 86
• نهایة الافکار جلد 4 : صفحه 27
• نهایة الافکار جلد 4 جزء -1 : صفحه 27
• نهایة الافکار جلد 4-1 : صفحه 27