نمایش مبدأ برای حقیقت و مجاز ( علوم قرآنی )

{{درختواره}}
== توضیح مفهومی ==

'''حقیقت و مجاز ( علوم قرآنی )''' : استعمال لفظ در معنای موضوعٌ‌له (حقیقت) یا غیرموضوعٌ‌له (مجاز) 

یکی از اسلوب‌های بیانی قرآن «حقیقت و مجاز» است.

حقیقت در مقابل مجاز، استعمال لفظ در موضوعٌ‌له و معنای اصلی آن است. اگر لفظ در معنایی به کار برده شود که در عرف اهل زبان برای آن معنا وضع شده باشد «حقیقت» و اگر در معنایی غیر از معنای حقیقی و اصلی آن به دلیل ارتباط میان آن دو معنا به‌کار رود «مجاز» است. و فایده مجاز؛ تقویت کلام، شیوایی سخن و پرورش معنا و قوه خیال است. مجاز که از ریشه جاز المکان؛ یعنی از جایگاه خود تجاوز کردن است، از بهترین وسایل برای بلاغت کلام و روشن کردن معنا و تأکید مقصود به‌شمار می‌رود.

عبدالقاهر جرجانی می‌گوید: اگر برای کلمه، هر معنایی غیر از مقصود واضع در نظر گرفته شود، مجاز نام دارد.

حقیقت بر دو قسم است: 1. حقیقت عقلی؛ 2. حقیقت لفظی.

اکثر کلمات قرآن حقیقت است؛ اما در باره وقوع مجاز در قرآن اختلاف است و برخی مجاز در قرآن را انکار کرده‌اند.

نیز  ر.ک:[[مجاز لغوی]].
=== منابع ===
#البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1234/1234_2.htm#254 254]
#اسالیب البیان فی القرآن : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5444/index.htm#386 386]
#اسالیب البیان فی القرآن : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5444/index.htm#373 373]
#معجزه بزرگ ، پژوهشی در علوم قرآن : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5408/index.htm#397 397]
#معجزه بزرگ ، پژوهشی در علوم قرآن : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5408/index.htm#336 336]
#الاتقان فی علوم القرآن جلد 3 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_3.htm#120 120]
#قرآن ثقل اکبر : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5376/index.htm#293 293]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''حقیقت و مجاز ( علوم قرآنی )'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::مجاز ( علوم قرآنی )]]
=== اخص ===
:[[اخص::حقیقت عقلی]]، [[اخص::حقیقت لفظی]]، [[اخص::مجاز المجاز]]، [[اخص::مجاز عقلی ( علوم قرآنی )]]، [[اخص::مجاز لغوی ( علوم قرآنی )]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::ارکان مجاز]]، [[وابسته::اسباب مجاز]]، [[وابسته::علاقات مجاز]]، [[وابسته::کلمات حقیقی قرآن]]، [[وابسته::کلمات مجازی قرآن]]، [[وابسته::مجازات قرآن]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::آموزش علوم قرآن جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5256/5256_3.htm#120 120]
*[[منبع::اسالیب البیان فی القرآن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5444/index.htm#373 373]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5444/index.htm#386 386]
*[[منبع::اسباب النزول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5258/5258_2.htm#271 271]
*[[منبع::اشکال المیزان]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5666/index.htm#17 17]
*[[منبع::الاتقان فی علوم القرآن جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_3.htm#120 120]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_3.htm#137 137]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1233/1233_3.htm#140 140]
*[[منبع::البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1234/1234_2.htm#254 254]
*[[منبع::البرهان فی علوم القرآن جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5282/5282_2.htm#271 271]
*[[منبع::الجوهرالنضید]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5673/index.htm#10 10]
*[[منبع::المنطق]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5663/index.htm#45 45]
*[[منبع::امثال قرآن (فصلی از تاریخ قرآن کریم)]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5439/index.htm#6 6]
*[[منبع::حق التلاوة]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5325/index.htm#373 373]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5325/index.htm#381 381]
*[[منبع::رسم المصحف العثمانی]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5342/index.htm#118 118]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5342/index.htm#186 186]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5342/index.htm#297 297]
*[[منبع::رهبرخرد]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5667/index.htm#42 42]
*[[منبع::شرح المنظومة - منطق]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5671/index.htm#105 105]
*[[منبع::قرآن ثقل اکبر]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5376/index.htm#293 293]
*[[منبع::معجزه بزرگ ، پژوهشی در علوم قرآن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5408/index.htm#336 336]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5408/index.htm#397 (397-336)]
*[[منبع::منطق صوری جلد -1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5669/5669_-1.htm#73 73]
*[[منبع::منطق مقارن]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5684/index.htm#57 57]
*[[منبع::منطق نوین مشتمل بر : اللمعات المشرقیه فی الفنون المنطقیه تالیف صدرالدین شیرازی]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5672/index.htm#151 151]
[[رده:حقیقت و مجاز ( علوم قرآنی )]]
[[کد::59989| ]]