نمایش مبدأ برای ماهیت ( اصول فقه )

== توضیح مفهومی ==

'''ماهیت ( اصول فقه )''' : حقیقت شیء، یا پاسخ سؤال از چیستی شیء

کلمه ماهیت، در اصل ' ماهویت ' بوده که ' یا ' ی آن نسبت و ' تا ' ی آن مصدریه است. ' واو ' آن بدل به ' یا ' و ' یا ' در ' یا ' ادغام و '‌ها ' مکسور گردیده است.

برخی نیز گفته‌اند: ماهیت از ' ما هو ' است. و نیز گفته‌اند: ماهیت، مرکب از ' ما ' ی استفهامیه و ' یا ' ی نسبت و ' تای ' مصدریه است و همزه زاید بعد از الف به '‌ها ' تبدیل شده است، چنان که برخی اوقات به جای ماهیت ' مائیت ' گفته می‌شود.

ماهیت یا چیستی، آن است که در جواب ' ما هو؟ ' (آن چیست؟) گفته می‌شود (الماهیة ما یقال فی جواب ما هو) ، مثلا ًوقتی متحرکی را از دور می‌بینیم و درست تشخیص نمی‌دهیم، می‌پرسیم: ' آن چیست که حرکت می‌کند؟ '، کسی که دید و بینایی قوی دارد، می‌گوید: ' آهو است ' و ماهیت آن را بیان می‌کند. ' ما ' یی که از ماهیت سؤال می‌کند، ' ما ' ی حقیقیه است نه ' ما ' ی شارحه. در فلسفه، طرفداران نظریه اصالت وجود، ماهیت را حد وجود و امری اعتباری می‌دانند.

ماهیت به معنای دیگری هم به کار می‌رود و آن ' ما به الشیء هو هو ' است؛ یعنی آن چه حقیقت شیء را تشکیل می‌دهد.

ماهیت به این معنا بر وجود هم قابل اطلاق است، ولی ماهیت به معنای اول در مقابل وجود است.

برای ماهیت سه اعتبار لحاظ شده است:

1. ماهیت به شرط شیء؛ مثل: عتق رقبه به شرط مؤمنه بودن ـ که به آن ' ماهیت مخلوط ' هم می‌گویند،

2. ماهیت به شرط لا؛ مثل: شکسته بودن نماز مسافر به شرط عدم عصیان؛

3. ماهیت لابشرط؛ مثل لابشرط بودن وجوب نماز برای انسان آزاد، که به این قسم لابشرط قسمی و ماهیت مجرد و مطلق هم گفته می‌شود.

به اعتبار دیگر، ماهیت به ماهیت بسیطه و ماهیت مرکبه تقسیم می‌شود.
=== منابع ===
#فوائد الاصول جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_1.htm#566 566]
#اصول الفقه جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1159/1159_1.htm#170 170]
#تهذیب الاصول جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_1.htm#526 526]
#فرهنگ معارف اسلامی جلد 4 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5138/5138_4.htm#108 (108-110)]
#دروس فی علم الاصول جلد 2 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1155/1155_2.htm#86 86]
#[http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12733 فرهنگ نامه اصول فقه]
== اصطلاح‌نامه ==
=== وابسته ===
:[[وابسته::اسم جنس]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::اجود التقریرات جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_1.htm#523 523]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_1.htm#525 525]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_1.htm#526 526]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_1.htm#528 528]
*[[منبع::اصول الفقه جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1159/1159_1.htm#170 170]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1159/1159_1.htm#171 171]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1159/1159_1.htm#177 177]
*[[منبع::الاصول جلد 5]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5057/5057_5.htm#6 6]
*[[منبع::الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1173/1173_1.htm#398 398]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1173/1173_1.htm#399 399]
*[[منبع::الفوائد الحائریة]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1167/index.htm#101 101]
*[[منبع::المحصول فی علم اصول الفقه جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/896/896_2.htm#368 368]
*[[منبع::المحصول فی علم الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_1.htm#9 9]
*[[منبع::المحصول فی علم الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#593 593]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#595 595]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#597 597]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#599 599]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_2.htm#604 604]
*[[منبع::المحصول فی علم الاصول جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_4.htm#9 9]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_4.htm#13 13]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1179/1179_4.htm#245 245]
*[[منبع::المحکم فی اصول الفقه جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_2.htm#16 16]
*[[منبع::انوار الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_1.htm#530 530]
*[[منبع::بحوث فی علم الاصول جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1185/1185_3.htm#403 403]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1185/1185_3.htm#404 404]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1185/1185_3.htm#406 406]
*[[منبع::تهذیب الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_1.htm#526 526]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_1.htm#527 527]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_1.htm#528 528]
*[[منبع::حقایق الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/871/871_1.htm#325 325]
*[[منبع::دروس فی علم الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1155/1155_2.htm#86 86]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1155/1155_2.htm#87 87]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1155/1155_2.htm#88 88]
*[[منبع::علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#42 42]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#196 196]
*[[منبع::فرهنگ معارف اسلامی جلد 4]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5138/5138_4.htm#108 (108-110)]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5138/5138_4.htm#110 (110-108)]
*[[منبع::فوائد الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_1.htm#566 566]
*[[منبع::فوائد الاصول جلد 2]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2.htm#566 566]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2.htm#568 568]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2.htm#571 571]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1162/1162_2.htm#572 572]
*[[منبع::مقالات الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/864/864_1.htm#493 493]
*[[منبع::منتقی الاصول جلد 3]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_3.htm#408 408]
*[[منبع::نهایة الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1226/index.htm#372 372]
*[[منبع::نهایة الافکار جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_1.htm#561 561]
[[رده:ماهیت ( اصول فقه )]]
[[کد::131119| ]]