نمایش مبدأ برای مشتق ( ادبی )

== توضیح مفهومی ==

'''مشتق ( ادبی )''' : لفظ گرفته شده از لفظ دیگر با تناسب در معنا و ترتیب حروف

مشتق، در اصطلاح ادیبان، هر لفظی را گویند که از لفظ دیگر گرفته شده، مشتمل بر حروف اصلی آن باشد و در اصل معنا با آن تناسب داشته و در ترتیب حروف نیز با آن موافق باشد، امّا از لحاظ هیئت با آن اختلاف داشته باشد، مانند: ' ضارب ' که از ' یضرب ' گرفته شده و حروف اصلی آن را نیز (ض، ر، ب) به ترتیب دارا است، و در معنا نیز متناسب با آن است، ولی هیئت آنها با هم فرق دارد.

نکته:

اشتقاق، به معنای گرفتن لفظی دیگر از یک لفظ، به شرط مناسبت آن دو در معنا و ترتیب حروف اصلی، و مغایرت آنها در صیغه است. اشتقاق، به صغیر، کبیر و اکبر تقسیم شده است، اما هرگاه اشتقاق به طور مطلق استعمال شود، به اشتقاق صغیر انصراف دارد.

در اشتقاق صغیر، میان دو لفظ تناسب در حروف اصلی و ترتیب وجود دارد، مثل: اشتقاق ' ضرب ' از ' ض، ر، ب '.

در اشتقاق کبیر، میان دو لفظ تناسب در لفظ و معنا وجود دارد، اما تناسب در ترتیب وجود ندارد، مثل: ' جبذ ' و ' جذب '.

در اشتقاق اکبر، میان دو لفظ فقط در مخرج تناسب وجود دارد، مثل: ' نحق ' و ' نعق ' <ref>شرح البدخشی (به ضمیمه شرح الاسنوی) جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5189/5189_1.htm#262 262]</ref>.
{{پانوشت}}
=== منابع ===
#منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1184/1184_1.htm#198 198]
#منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 1 : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1184/1184_1.htm#195 195]
#[http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/12733 فرهنگ نامه اصول فقه]
== اصطلاح‌نامه ==
=== مترادفات ===
از واژه «'''مشتق ( ادبی )'''» بجای واژه‌های زیر استفاده کنید:
:[[بج::مشتق صرفی]]، [[بج::مشتق نحوی]]
=== اعم ===
:[[اعم::واجب ( اصول فقه )]]
=== وابسته ===
:[[وابسته::اشتقاق]]، [[وابسته::جوامد]]، [[وابسته::مشتق ( اصول )]]
{{نمایه}}
== منابع ==
*[[منبع::اجود التقریرات جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1157/1157_1.htm#52 52]
*[[منبع::اصطلاحات الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/888/index.htm#245 245]
*[[منبع::اصول الفقه جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1159/1159_1.htm#58 58]
*[[منبع::الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1173/1173_1.htm#287 287]
*[[منبع::المحصول فی علم اصول الفقه جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/896/896_1.htm#237 237]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/896/896_1.htm#329 329]
*[[منبع::المحکم فی اصول الفقه جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/882/882_1.htm#225 225]
*[[منبع::انوار الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1165/1165_1.htm#155 155]
*[[منبع::تحریرالمعالم]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5059/index.htm#37 37]
*[[منبع::تهذیب الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1153/1153_1.htm#98 98]
*[[منبع::شرح اصول فقه جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5109/5109_1.htm#120 (120-121)]
*[[منبع::شرح البدخشی (به ضمیمه شرح الاسنوی) جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/5189/5189_1.htm#262 262]
*[[منبع::علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/2171/index.htm#42 42]
*[[منبع::مبادی الوصول الی علم الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/855/index.htm#66 66]
*[[منبع::معارج الاصول]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/854/index.htm#49 49]
*[[منبع::منتقی الاصول جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/884/884_1.htm#329 329]
*[[منبع::منتهی الدرایة فی توضیح الکفایة جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1184/1184_1.htm#195 195]، [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1184/1184_1.htm#198 198]
*[[منبع::نهایة الافکار جلد 1]] : ''صفحه'' [http://islamicdoc.org/Multimedia/fbook/1154/1154_1.htm#123 123]
[[رده:مشتق ( ادبی )]]
[[کد::141412| ]]