عملکردها

تسمیة الداعی الی الشیئ باسم الصارف عنه

از دانشنامه علوم اسلامی

توضیح مفهومی

تسمیة الداعی الی الشیئ باسم الصارف عنه : نامگذاری دعوت کننده به چیزی به اسم منع کننده از آن؛ از اقسام مجاز لغوی

یکی از اقسام مجاز لغوی، «تسمیة الداعی إلی الشیء باسم الصارف عنه» است؛ یعنی از چیزی که دعوت کننده به یک شیء است به چیزی که منع کننده از آن شیء است تعبیر گردد. این قسم مجاز لغوی را سکاکی ذکر کرده، و این آیه شریفه را مصداق آن دانسته است: «قالَ یا إِبْلِیسُ ما مَنَعَکَ أَنْ تَسْجُدَ لِما خَلَقْتُ بِیَدَی» (ص// 75) .

در این آیه، بنابر نظر سکاکی مراد از «منعک»، «دعاک» است، و به این ترتیب، نیازی به زیاده دانستن «لا» در «ألّا تسجد» نیست. کسانی دیگر عدم زیادت «لا» را از طریق دیگر حل کرده، و «ما مَنَعَک» را چنین معنا کرده‌اند: چه چیزی تو را از عقوبت ترک سجده حفظ می‌کند؟.

منابع

  1. البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 283

اصطلاح‌نامه

اعم

مجاز لغوی ( علوم قرآنی )

نمایه‌های موضوعی

جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).

برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه تسمیة الداعی الی الشیئ باسم الصارف عنه به زیرصفحه تسمیة الداعی الی الشیئ باسم الصارف عنه/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.

منابع

  • البرهان فی علوم القرآن (با حاشیه) جلد 2 : صفحه 283، 284