امضاء ( علامت )
از دانشنامه علوم اسلامی
بر روی "◄" کلیک کنید)
توضیح مفهومی
امضاء: اجازه کردن ( تنفیذ ) علامت هویّت شخص در پای اسناد.
معنای اول در مورد شارع، حاکم، ولّی و مالک صدق می‌کند مانند این که حاکمی حکم حاکم دیگر را تنفیذ کند یا در بیع فضولی مالک، معامله را امضا نماید (--' تنفیذ) .
از معنای دوم به مناسبت در باب‌های اجتهاد و تقلید، وقف و وصیّت سخن رفته است.
امروزه، امضا مانند مُهر (--' مُهر) و اثر انگشت (--' اثر انگشت) یکی از شواهد صدق انتساب اسناد، مدارک، نوشته و
________________________________________
663
مانند آن - همچون چک، سفته، وصیّت نامه، وقف نامه و فتوای مجتهد - به صاحب امضا است، امّا در فقه در صورتی حجّت است که یقین آور باشد. بنا بر این، در صورتی که صدق انتساب امضا به صاحب آن یقینی باشد و معلوم شود که امضا کننده قصد انشاء (--' انشاء) داشته است، حجّت است و عمل و نیز حکم بر طبق آن جایز می‌باشد، ولی اگر انتساب آن به صاحبش و یا قصد انشاء معلوم نباشد حجیّت شرعی ندارد. 1
امضای خلاف شرع، الزام آور نیست. برای مثال، کسی که پس از طلاق رجعی (--' طلاق رجعی) امضا بدهد که دیگر به آن زن رجوع نکند، این امضا او را از حق رجوع باز نمی‌دارد. 2
1 - مجمع المسائل 3 141 و تحریر الوسیلة 2 94.
2 - مجمع المسائل 2 255.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 662
اصطلاح‌نامه
اعم
اخص
وابسته
نمایه‌های موضوعی
جستجوی محتوای اطلاعاتی منابع به منظور دستیابی کاربران به موضوع مورد نظر از بین سایر موضوعات، از طریق واژگان کنترل شده(اصطلاح‌نامه).
برای دسترسی به نمایه‌های شامل واژه امضاء ( علامت ) به زیرصفحه امضاء ( علامت )/نمایه‌های موضوعی مراجعه کنید.
منابع
- فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (ع) جلد 1 : صفحه 662